Autisme

Veel mensen met autisme hebben een lage melatoninespiegel. Hoe lager de melatoninespiegel hoe ernstiger de verschijnselen van de autistische stoornis. Lang werd aangenomen dat zo’n lage melatoninespiegel een bijkomend verschijnsel is. Uit recent onderzoek blijkt echter dat een lage melatoninespiegel waarschijnlijk een belangrijke risicofactor is voor autisme.

De precieze oorzaak van autisme is niet bekend. Hiernaar wordt veel onderzoek verricht. Er zijn inmiddels meer dan 800 verschillende afwijkingen aan de chromosomen gevonden, maar geen hiervan is verantwoordelijk voor meer dan 1 procent van de gevallen van autisme. Er bestaat dus niet zoiets als een ‘autisme-gen’.

Risicofactoren

Uit vergelijkend onderzoek tussen mensen met en zonder autisme zijn enkele tientallen ‘risicofactoren’ gevonden. Een aantal hiervan heeft te maken met de zwangerschap. Zo is het risico op het krijgen van een kind met autisme groter als de moeder tijdens de zwangerschap hoge bloeddruk of suikerziekte heeft, als de placenta niet goed werkt of als het kind te vroeg geboren wordt.
Uit ander onderzoek blijkt dat deze risicofactoren zich vaker voordoen bij moeders met een lage melatoninespiegel.
Ook is het risico op autisme groter bij kinderen die geen borstvoeding kregen. Dat een pasgeborene de eerste drie levensmaanden nog geen melatonine kan maken en geheel afhankelijk is van melatonine uit de moedermelk, kan dit hogere risico verklaren. Verder daalt met het vorderen van de leeftijd de melatoninespiegel van iedereen en kiezen steeds meer vrouwen ervoor later zwanger te worden dan voorheen. Dit verklaart waarom het risico op het krijgen van een kind met autisme dan groter is.

Erfelijkheid

Een lage melatoninespiegel is erfelijk. We weten dat de kans op een kind met autisme 25-maal groter is in een gezin waarin al een kind met autisme is geboren. Uit recent onderzoek bij moeders met een kind met autisme bleek dat de melatoninespiegel bij hen bijna de helft lager was dan bij moeders met kinderen zonder een autistische stoornis.

Bron: Braam W, Ehrhart F, Maas APHM, Smits MG, Curfs L. Low maternal melatonin level increases autism spectrum disorder risk in children. Res Dev Disabil. 2018 Feb 28. pii: S0891-4222(18)30042-8. doi: 10.1016/j.ridd.2018.02.017. [Epub ahead of print]

MELATONINE BIJ DE PREVENTIE VAN AUTISME

Als het inderdaad klopt dat een lage melatoninespiegel het risico op het krijgen van een kind met autisme vergroot, lijkt het logisch de melatoninespiegel te meten van ouders met een kinderwens die al een kind met een autistische stoornis hebben of als dit in de familie (broer, zus, neef of nicht) voorkomt. Indien de melatoninespiegel te laag is, zou melatoninegebruik tijdens de zwangerschap zinvol zijn. Onderzoek hiernaar is echter nog niet gedaan. Wel wordt al onderzoek gedaan met de toediening van melatonine aan baby’s die veel te vroeg geboren zijn of als sprake was van ernstige groeiachterstand of complicaties in de zwangerschap.
Het meest voor de hand ligt het advies om ervoor te zorgen dat de melatoninespiegel op het niveau komt zoals normaal passend is bij vrouwen rond de twintig jaar. Afhankelijk van hoe laag de melatoninespiegel is (meten van de melatonine-uitscheiding in de ochtendurine) zal de dosis tussen 1 en 3 mg liggen.
Voorkomen moet worden dat de melatoninespiegel overdag verhoogd is in plaats van bijna nul. Het normale golfpatroon van de melatoninespiegel en het normale dag- en nachtritme in het lichaam moeten behouden blijven. Als doorslaapproblemen ontstaan (’s nachts vaker wakker worden en/of ’s morgens te vroeg ontwaken) is dat een aanwijzing dat de melatoninespiegel overdag te hoog is geworden. Mensen bij wie de melatonineafbraak te traag verloopt, is hebben hier meer kans op. Het is dan van belang de melatoninespiegel overdag te controleren.

MELATONINE BIJ DE BEHANDELING VAN MENSEN MET EEN AUTISTISCHE STOORNIS

Veel mensen met autisme hebben een lage melatoninespiegel. Hoe lager de melatoninespiegel hoe ernstiger de verschijnselen van de autistische stoornis. Omdat melatonine betrokken is bij de normale ontwikkeling van de hersenen is het aannemelijk dat aanvullen van een melatoninetekort kan leiden tot een verbetering van de ontwikkeling en daarmee tot een verbetering van het niveau van ontwikkeling.
Daarnaast is melatonine zeer geschikt voor de behandeling van bij kinderen met een autistische stoornis zeer vaak voorkomen van slaapproblemen. De ervaring hierbij is bovendien dat een verbetering van de slaap gepaard gaat met een vermindering van eventueel aanwezige gedragsproblemen.
De dosis melatonine is bij kinderen tot 10 jaar 0,5 mg tot 1,0 mg en bij kinderen vanaf 10 jaar en volwassenen 1 mg tot 3 mg.
Voorkomen moet worden dat de melatoninespiegel overdag verhoogd is in plaats van bijna nul. Het normale golfpatroon van de melatoninespiegel en het normale dag-nachtritme in het lichaam moet behouden blijven. Het ontstaan van doorslaapproblemen (’s nachts vaker wakker worden en/of ’s morgens te vroeg ontwaken) wijst erop dat de melatoninespiegel overdag te hoog is geworden. Mensen bij wie de melatonineafbraak te traag verloopt, hebben hier meer kans op. Dit probleem doet zich bij mensen me teen autistische stoornis vaker voor dan bij mensen zonder deze stoornis. Geadviseerd wordt in zulke gevallen de melatoninespiegel overdag te controleren.

Te trage afbraak van melatonine

Te trage afbraak van melatonine kan worden vastgesteld door ’s morgens een lage dosis melatonine in te nemen en zes uur later speeksel af te nemen om de melatoninespiegel te bepalen. Bij een normale afbraak is van het ingenomen tabletje (bijna) niets meer te vinden. Bij te trage afbraak is de melatoninespiegel na zes uur echter nog zeer hoog.

+

Bronnen

Sharma S, Singh H, Ahmad N, Mishra P, Tiwari A. The role of melatonin in diabetes: therapeutic implications. Arch Endocrinol Metab. 2015 Oct;59(5):391-9. doi: 10.1590/2359-3997000000098. Epub 2015 Aug 28. Kor Y, Geyikli I, Keskin M, Akan M. Preliminary study: Evaluation of melatonin secretion in children and adolescents with type 1 diabetes mellitus. Indian J Endocrinol Metab. 2014 Jul;18(4):565-8. doi: 10.4103/2230-8210.137521. Raygan F, Ostadmohammadi V, Bahmani F, Reiter RJ, Asemi Z. Melatonin administration lowers biomarkers of oxidative stress and cardio-metabolic risk in type 2 diabetic patients with coronary heart disease: A randomized, double-blind, placebo-controlled trial. Clin Nutr. 2017 Dec 12. pii: S0261-5614(17)31424-3. doi: 10.1016/j.clnu.2017.12.004. [Epub ahead of print]. Shimada M, Seki H, Samejima M, Hayase M, Shirai F. Salivary melatonin levels and sleep-wake rhythms in pregnant women with hypertensive and glucose metabolic disorders: A prospective analysis. Biosci Trends. 2016 Feb;10(1):34-41. doi: 10.5582/bst.2015.01123. Epub 2016 Feb 6.

+

Bron

Braam W, Ehrhart F, Maas APHM, Smits MG, Curfs L. Low maternal melatonin level increases autism spectrum disorder risk in children. Res Dev Disabil. 2018 Feb 28. pii: S0891-4222(18)30042-8. doi: 10.1016/j.ridd.2018.02.017 [Epub ahead of print]

+

Melatoninespiegel gedurende het leven

+

Chemische structuur van melatonine

+

Ochtend- en avondmensen

De blauwe lijn is het normale verloop, de rode lijn is van een ochtendmens en de groene lijn is van een avondmens.

+

24-uurs melatoninespiegel

Zo verloopt de melatoninespiegel over 24 uur. Tussen 18.00 en 24.00 uur begint de aanmaak van melatonine. De piek ligt rond 2.00 uur en om 7.00 uur stopt de aanmaak.

+

Bronnen

Alghamdi BS. The neuroprotective role of melatonin in neurological disorders. J Neurosci Res. 2018 Mar 1. doi: 10.1002/jnr.24220. [Epub ahead of print] Review. Wang YY, Zheng W, Ng CH, Ungvari GS, Wei W, Xiang YT. Meta-analysis of randomized, double-blind, placebo-controlled trials of melatonin in Alzheimer's disease. Int J Geriatr Psychiatry. 2017 Jan;32(1):50-57. doi: 10.1002/gps.4571. Epub 2016 Sep 19. Riemersma-van der Lek RF, Swaab DF, Twisk J, Hol EM, Hoogendijk WJ, Van Someren EJ. Effect of bright light and melatonin on cognitive and noncognitive function in elderly residents of group care facilities: a randomized controlled trial. JAMA. 2008 Jun 11;299(22):2642-55. doi: 10.1001/jama.299.22.2642. Luboshitzky R, Shen-Orr Z, Tzischichinsky O, Maldonado M, Herer P, Lavie P. Actigraphic sleep-wake patterns and urinary 6-sulfatoxymelatonin excretion in patients with Alzheimer's disease. Chronobiol Int. 2001 May;18(3):513-24.

+

Afbraak van melatonine

Te trage afbraak van melatonine kan worden vastgesteld door ’s morgens een lage dosis melatonine in te nemen en zes uur later speeksel af te nemen om de melatoninespiegel te bepalen. Bij een normale afbraak is van het ingenomen tabletje (bijna) niets meer te vinden. Bij te trage afbraak is de melatoninespiegel na zes uur echter nog zeer hoog.

+

Behandeling van kanker

Veelbelovend is de proef waarin melatonine werd toegevoegd aan een conventionele behandeling met antikankermedicijnen en bestraling. Melatonine maakt de gevoeligheid van kankercellen voor deze behandelingen groter. Dit lijkt zelfs het geval te zijn voor kankercellen die ongevoelig zijn (geworden) voor chemotherapie en radiotherapie.

+