Gewone melatoninepreparaten vallen in de darm snel uiteen en laten melatonine meteen los: fast release melatonine. De werking begint ongeveer een halfuur na inname. Maar melatonine wordt snel afgebroken. De halfwaardetijd van een dosis ingenomen melatonine (de duur waarin de helft van de dosis weer is afgebroken) is korter dan een uur. Daarom werkt fast release melatonine vooral als een inslaapmiddel en helpt het minder goed tegen doorslaapproblemen. Om die reden zijn er melatoninepreparaten ontwikkeld die melatonine vertraagd in de darmen loslaten. Deze slow release of time release melatoninepreparaten werken daardoor langer door, maar het effect is pas later merkbaar dan een bij gebruik van een fast release-preparaat. Om dit probleem op te lossen (snel begin en langere duur) is er een dubbel release-preparaat ontwikkeld. De buitenkant van het tablet lost snel op (fast release) en de kern van het tablet laat melatonine langzaam door (time release).
Je kunt een fast release melatoninetablet fijnkauwen en enkele minuten wachten met doorslikken. Een deel van de dosis wordt daardoor snel via het mondslijmvlies aan het bloed afgegeven. Het effect kan daardoor al na een kwartier merkbaar zijn. Bovendien komt van de hoeveelheid melatonine in het tablet ook meer binnen dan wanneer je het tablet meteen doorslikt. Doordat de afbraak van melatonine in de darmen begint, komt namelijk minder dan de helft van de ingenomen dosis in de bloedbaan terecht. Er zijn ook smelttabletten verkrijgbaar.
Bij mensen met een stoornis in de afbraak van melatonine wordt melatonine vertraagd afgebroken. Bij hen werkt een fast release melatoninepreparaat vele uren langer dan bij iemand die melatonine snel afbreekt. In dat geval is het af te raden slow release melatonine te gebruiken.
