Bij de meeste mensen met een te lage melatoninespiegel is daar geen oorzaak voor te vinden. Zij maken gewoon altijd weinig melatonine aan, simpelweg omdat bij hen de enzymen die bij de aanmaak van melatonine betrokken zijn, minder actief zijn. Dat is erfelijk bepaald, dus komt het ook vaak bij familieleden voor. Mensen met lage melatoninespiegels drinken ’s avonds meestal geen koffie omdat ze anders (nog) moeilijker in slaap vallen. Dat komt doordat het enzym dat in de lever cafeïne afbreekt, ook melatonine moet afbreken en tegelijkertijd betrokken is bij de regulatie van de aanmaak van melatonine.
De hoogte van de nachtelijke melatoninepiek en de totale hoeveelheid die ’s nachts wordt aangemaakt verschillen dus van persoon tot persoon en zijn genetisch bepaald. Bij elk individu is de melatonineproductie van nacht tot nacht constant. Als je ’s nachts echter korter slaapt (te laat naar bed gaat of te vroeg de wekker zet) maak je die nacht minder melatonine aan dan je zou doen als je wel je acht uren slaap haalt. Bij een uur korter slapen dan gebruikelijk neemt de melatonineproductie die nacht al meetbaar af. Ook mensen met wisselende werktijden (ploegendienst) maken op de dagen van de nachtdienst minder melatonine aan. Dat komt vooral doordat licht de aanmaak van melatonine afremt.
Niet alleen zon-, maar ook lamplicht remt de aanmaak van melatonine. Beeldschermen, zoals televisie, mobiele telefoons en tablets hebben datzelfde remmende effect als je ernaar kijkt in het uur voordat je naar bed gaat. Je kunt in dat uur beter het beeldscherm laten voor wat het is en het licht in je omgeving dimmen. Dan komt de aanmaak van melatonine tot wel tweemaal zo snel op gang.
Bij neurodegeneratieve ziekten als alzheimer en parkinson komen ook lage melatoninespiegels voor. En er zijn medicijnen die de aanmaak van melatonine afremmen, zoals sommige bètablokkers en calciumantagonisten.
Mensen met lage melatoninespiegels hebben vaker slaapproblemen dan mensen die een normaal hoge melatoninespiegel hebben. Meestal vallen ze moeilijker in slaap, slapen ze lichter en worden ze gemakkelijker ’s nachts wakker of ontwaken ze ’s morgens te vroeg. Om erachter te komen of je slaapprobleem misschien te maken heeft met een te lage melatoninespiegel, volstaat één meting in speeksel. Daarmee kan het hoogste punt van de nachtelijke melatonineaanmaak worden berekend. De test is via deze website te bestellen. Behalve de uitslag van de meting krijg je dan een persoonlijk advies.
