Kinderen met een cerebrale parese hebben vaak slaapproblemen. Cerebrale parese is een stoornis als gevolg van hersenbeschadiging door zuurstoftekort tijdens of vóór de geboorte. Omdat zwangeren met een lage melatoninespiegel meer risico lopen op complicaties tijdens de zwangerschap (zoals zwangerschapsvergiftiging) en het krijgen van een kind met cerebrale parese, is onderzocht of deze kinderen wellicht lage melatoninespiegels hebben. Santos en collega’s onderzochten slaap en melatoninespiegels bij 33 kinderen met een cerebrale parese en vergeleken deze met melatoninespiegels en slaap van 24 gezonde leeftijdgenoten. Slaapproblemen kwamen bij kinderen met cerebrale parese viermaal vaker voor dan bij gezonde leeftijdgenoten. De melatoninespiegels bij kinderen met cerebrale parese waren bovendien de helft lager.
De hoogte van de melatoninespiegel is erfelijk. Het is dus niet zo verrassend dat deze bij kinderen met cerebrale parese lager is, omdat moeders met lage melatoninespiegels tijdens de zwangerschap een groter risico lopen op complicaties tijdens de zwangerschap. Ook loopt een pasgeborene een groter risico op hersenschade door zuurstofgebrek tijdens de geboorte, omdat de van moeder meegekregen melatonine beschermt tegen het ontstaan van hersenschade door zuurstoftekort.
Melatonine speelt tijdens de zwangerschap een zeer belangrijke rol. Het beschermt zowel het ongeboren kind als de moeder tegen veel gevaren. Zo lopen zwangeren met een lage melatoninespiegel meer risico op suikerziekte en hoge bloeddruk en de complicaties hiervan (zwangerschapsvergiftiging). Het ongeboren kind kan zelf nog geen melatonine aanmaken en is afhankelijk van de melatonine van de moeder. Lage melatoninespiegels bij de moeder leiden daardoor ook bij de ongeboren vrucht tot onder meer stoornissen in de groei van de hersenen en groeiachterstand met te laag geboortegewicht. Ook is het kind tijdens de geboorte minder beschermd tegen schade door zuurstofgebrek. Lage melatoninespiegels leiden ook tot een groter risico op het ontstaan van afwijkingen in de chromosomen, wat bijvoorbeeld kan leiden tot de geboorte van een kind met een verstandelijke beperking. Kortom, voldoende melatonine is uiterst belangrijk voor een gezonde zwangerschap met een goede afloop. Het is dan ook teleurstellend dat er nog steeds geen grootschalig onderzoek naar de resultaten van preventie wordt verricht.
Tegenwoordig is iedereen zich ervan bewust dat een lage foliumzuurspiegel een groter risico op het krijgen van een kind met een open ruggetje met zich meebrengt. Daarom geldt het advies om foliumzuur te slikken als je zwanger bent. Het eerste vermoeden dat foliumzuurtekort een groter risico op het krijgen van een kind met een open ruggetje opleverde, werd al in 1968 gepubliceerd. Maar foliumzuur is een vitamine en daarop kan geen patent worden aangevraagd. Geen enkele farmaceutisch bedrijf wilde daarom een miljoenen verslindend onderzoek financieren met het risico dat het dit geld niet kon terugverdienen. En dan waren er ook nog ethische bezwaren tegen medicijngebruik tijdens de zwangerschap. Dus duurde het 15 jaar totdat het ministerie van gezondheid in Schotland, onder druk van de publieke opinie, in 1983 een onderzoek goedkeurde. Vrouwen die al een kind met een open ruggetje hadden gekregen dreigden met financiële claims als ze geen foliumzuur mochten slikken als zij zwanger raakten en opnieuw een kind met een open ruggetje zouden krijgen, mochten mee doen. De eerste, zeer gunstige, resultaten werden in 1991 gepubliceerd en in 1992 verschenen de eerste aanbevelingen om preventief foliumzuur te gebruiken. Inmiddels waren er helaas meer dan 20 jaar verlopen tussen het vinden van het verband tussen lage foliumzuurspiegels en het krijgen van een kind met een open ruggetje en het uiteindelijke advies tot preventief beleid. Overigens geldt het advies om foliumzuur te slikken voor iedere vrouw die zwanger wil worden. Wat melatonine betreft zou per individu moeten worden vastgesteld of er sprake is van een te lage melatoninespiegel voordat een advies om melatonine te slikken gegeven moet worden.
Bronnen:
Santos JS, Giacheti CM, Dornelas LS, Silva NC, Souza ALDM, Guissoni Campos LM, Pinato L. Day/night melatonin content in cerebral palsy. Neurosci Lett. 2018 Aug 31. pii: S0304-3940(18)30589-5. doi: 10.1016/j.neulet.2018.08.045. [Epub ahead of print]
Sagrillo-Fagundes L, Salustiano EMA, Rodrigo R, Markus RP, Vaillancourt C. Melatonin modulates autophagy and inflammation protecting human placental trophoblast from hypoxia/reoxygenation. J Pineal Res. 2018 Aug 9:e12520. doi: 10.1111/jpi.12520. [Epub ahead of print]
