Melatonine zorgt voor een beter geheugen

Onderzoekers van de Goethe Universiteit in Frankfurt en de Henan Universiteit in China hebben ontdekt op welke manier melatonine een rol speelt bij het goed functioneren van het geheugen.

Dat het geheugen een 24-uursritme vertoont, is al langer bekend. Uit tientallen onderzoeken bij zowel proefdieren als mensen blijkt dat het geheugen overdag beter functioneert dan ’s nachts. De logische verklaring hiervoor was altijd dat de slaperigheid ’s nachts een goede werking van het geheugen zou afremmen. Dit is echter maar een deel van het verhaal.

De basis van het geheugen ligt in het onthouden van nieuwe feiten, ook wel inprenting genoemd. Vervolgens kunnen we feiten die in eenmaal in het geheugen vastliggen later terughalen (herinneren). De inprenting gebeurt centraal in de hersenen in de hippocampus. Dit is ons ‘werkgeheugen’ of ‘kortetermijngeheugen’. Van hieruit gaan de geheugenfeitjes naar het vaste geheugen in de grote hersendelen. ’s Nachts, tijdens de slaap bereidt melatonine de zenuwcellen in de hippocampus voor op het beter kunnen opnemen van geheugenfeitjes zodra de melatoninespiegel overdag is gedaald.

De onderzoekers van de Goethe Universiteit in Frankfurt en de Henan Universiteit in China deden hun onderzoek bij muizen die door een genetisch defect geen melatonine kunnen aanmaken. Deze muizen kunnen  moeilijk nieuwe vaardigheden aanleren en maken daarbij veel fouten. Door deze muizen ’s avonds een kleine dosis melatonine te geven, konden ze overdag veel beter leren en maakten ze minder fouten. Microscopisch onderzoek van de hippocampus voor en na het geven van melatonine toonde bovendien duidelijke verschillen in zenuwactiviteit.

Dit soort van fundamenteel onderzoek maakt nog eens duidelijk hoe belangrijk voldoende slaap (en melatonine) is om de hersenen goed te laten functioneren. Tot diep in de nacht doorleren voor een examen heeft daarom weinig zin. Je kunt beter gaan slapen en dan ’s morgens verder leren.

Overigens is de functie van hippocampus in de hersenen bij de ziekte van Alzheimer en bij andere vormen van dementie vaak al in het beginstadium van de ziekte aangetast. Ook zijn bij deze aandoeningen lagere melatoninespiegels te zien dan bij gezonde leeftijdgenoten. Het heeft daarom zin om bij afname van de geheugenfunctie op latere leeftijd te meten of de melatoninespiegel niet te laag is geworden. Aanvullen van een eventueel tekort kan de achteruitgang van het geheugen afremmen. Meten van de melatoninespiegel kan via deze website worden aangevraagd.

Bronnen:
Jilg A, Bechstein P, Saade A, Dick M, Li TX, Tosini G, Rami A, Zemmar A, Stehle JH. Melatonin modulates daytime-dependent synaptic plasticity and learning efficiency. J Pineal Res. 2019 Jan 7:e12553. doi: 10.1111/jpi.12553. [Epub ahead of print]

Snider KH, Sullivan KA, Obrietan K. Circadian Regulation of Hippocampal-Dependent Memory: Circuits, Synapses, and Molecular Mechanisms. Neural Plast. 2018 Feb 8;2018:7292540. doi: 10.1155/2018/7292540. eCollection 2018.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.