Uit een recente meta-analyse van dubbelblind onderzoeken bij mensen met de ziekte van Parkinson blijkt dat melatonine een gunstig effect heeft op de klachten. Ook zijn er steeds meer aanwijzingen dat melatonine een rol speelt bij de bescherming tegen het ontstaan van parkinson.
Een dubbelblind onderzoek met melatonine in 2022 (Li en coll.) toonde al een gunstig effect van een behandeling met melatonine aan. Bij dit onderzoek werd voor het meten van de ernst van de klachten gebruikgemaakt van de internationale ‘Unified Parkinson’s Disease Rating Scale’ (UPDRS). Die kijkt niet alleen naar de ernst van de lichamelijke klachten, maar ook naar de mate waarin iemand in staat is om gewone dagelijkse handelingen uit te voeren (ADL), en naar bijkomende klachten op gebied van gedrag, stemming en slaap. Op de laatste onderdelen was het effect van melatonine het grootste. Via bloedonderzoek werden eventuele veranderingen vastgesteld in diverse stoffen die te maken hebben met ontstekingen en antioxidantcapaciteit. Ook hierbij werden significante verbeteringen gezien. Via fundamenteel onderzoek in hersenweefsel (Li 2022) kon het beschermende effect van melatonine op de ontstekingsreactie in de dopaminezenuwen bij de ziekte van Parkinson worden aangetoond.
In een meta-analyse uit 2023 werden de resultaten van vijf eerder uitgevoerde dubbelblind onderzoeken met melatonine beoordeeld. In drie studies werd een lage dosis (2, 3 of 4 mg) melatonine gegeven. Bij deze lage dosis werd geen verbetering van de UPDRS-score gezien. In twee andere studies werd een hoge dosis melatonine gebruikt, namelijk 10 en 50 mg. In die gevallen was een significante verbetering te zien.
Bij deze onderzoeken zijn wel twee kritische kanttekeningen te plaatsen. Allereerst valt op dat er in geen van deze studies bij de deelnemende parkinsonpatiënten vooraf is gemeten hoeveel melatonine ze zelf aanmaken. Dan zou namelijk duidelijk worden of en in hoeverre patiënten met een lage melatoninespiegel wel of niet beter reageren op een behandeling met melatonine in vergelijking met patiënten met een normale melatoninespiegel.
In de tweede plaats is de gebruikte dosering erg hoog. Een dosis van 50 mg kan leiden tot een flinke slaperigheid in de ochtend. En omdat één op de tien mensen melatonine te traag afbreekt, zal hun melatoninespiegel de hele dag te hoog blijven. Dit kan weer leiden tot een ontregeling van het slaap-waakritme. Voorkomen moet worden dat de melatoninespiegel overdag verhoogd is in plaats van bijna nul. Het normale golfpatroon van de melatoninespiegel en het normale dag- en nachtritme in het lichaam (’s nachts hoge melatoninespiegel en overdag erg laag tot bijna nul) moeten behouden blijven. Als doorslaapproblemen ontstaan (’s nachts vaker wakker worden en/of ’s morgens te vroeg ontwaken) is dat een aanwijzing dat de melatoninespiegel overdag te hoog is geworden. Mensen bij wie de melatonineafbraak te traag verloopt, zullen hier zeker last van gaan krijgen. Het advies is in zulke gevallen de melatoninespiegel overdag te controleren.
Bronnen
Li J, Liu H, Wang X, Xia Y, Huang J, Wang T, Lin Z, Xiong N. Melatonin ameliorates Parkinson’s disease via regulating microglia polarization in a RORα-dependent pathway. NPJ Parkinsons Dis. 2022 Jul 8;8(1):90.
Iftikhar S, Sameer HM, Zainab. Significant potential of melatonin therapy in Parkinson’s disease – a meta-analysis of randomized controlled trials. Front Neurol. 2023 Oct 10;14:1265789.
Daneshvar Kakhaki R, Ostadmohammadi V, Kouchaki E, Aghadavod E, Bahmani F, Tamtaji OR, J Reiter R, Mansournia MA, Asemi Z. Melatonin supplementation and the effects on clinical and metabolic status in Parkinson’s disease: A randomized, double-blind, placebo-controlled trial. Clin Neurol Neurosurg. 2020 Aug;195:105878.
Paul R, Phukan BC, Justin Thenmozhi A, Manivasagam T, Bhattacharya P, Borah A. Melatonin protects against behavioral deficits, dopamine loss and oxidative stress in homocysteine model of Parkinson’s disease. Life Sci. 2018 Jan 1;192:238-245. doi: 10.1016/j.lfs.2017.11.016. Epub 2017 Nov 11.
