Zo gebruik je melatonine tegen een corona-infectie

Omdat melatonine het immuunsysteem versterkt, kan het bescherming bieden wanneer je besmet bent met het coronavirus. Jonge mensen maken doorgaans voldoende melatonine aan, maar naarmate je ouder wordt neemt de aanmaak van melatonine af. Als je ouder bent dan zestig jaar is je nachtelijke melatoninespiegel met meer dan de helft gedaald ten opzichte van twintigjarigen. Daarom kan preventief gebruik van melatonine helpen de kans verkleinen erg ziek te worden als je besmet raakt met het coronavirus. Word je na een besmetting toch ziek, dan kan melatonine het risico op een ernstiger vorm van COVID-19 kleiner maken. De dosis melatonine bij milde klachten moet dan wel hoger zijn dan de dosis bij preventief gebruik. Indien er ernstige benauwdheid en een longontsteking optreedt is ziekenhuisopname meestal noodzakelijk. Uit onderzoek blijkt dat een hoge dosis melatonine die meermalen daags gegeven wordt bij ernstige klachten gunstige resultaten heeft. Deze hoge dosis mag echter niet langer dan 2 weken worden gebruikt vanwege de verstoring van het slaap-waakritme.

Opgemerkt moet worden dat de hieronder staande adviezen niet gebaseerd zijn op grootschalig dubbelblind onderzoek, zoals dat vereist is voordat een in medische kringen algemeen aanvaard advies gegeven mag worden. Dit soort onderzoek is helaas (nog) niet gedaan. Reden hiervan is vooral het ontbreken van geld voor dit type onderzoek, omdat de farmaceutische industrie niet geïnteresseerd is in onderzoek met geneesmiddelen waar geen patent meer op zit. Deze adviezen zijn daarom gebaseerd op de resultaten van het weinige kleinschalige onderzoek dat tot nu toe is gepubliceerd. Hierbij geldt als waarschuwing dat mensen die melatonine traag afbreken (doorgaans zijn dit mensen die slecht tegen koffie kunnen) een lagere dosis melatonine moeten gebruiken.

Preventief gebruik van melatonine

Bij onderzoek naar de gunstige preventieve werking van melatonine om bij een coronabesmetting niet ziek te worden wordt een dosis van 2 mg gebruikt. Voor de meeste mensen is dit een veilige dosis. Bij deze dosis worden nachtelijke melatoninespiegels bereikt die boven die van jongeren liggen.

Gebruik van melatonine bij milde klachten

Bij onderzoeken naar een mogelijk gunstig effect van melatonine op het beloop van COVID-19 wordt een dosis van 6 mg ’s avonds gebruikt. Voor de meeste mensen is dit een veilige dosis. Bij deze dosis worden nachtelijke melatoninespiegels bereikt die ruim boven die van jongeren liggen. 

Gebruik van melatonine bij ernstige klachten

Er is nog maar weinig bekend over de resultaten van een behandeling van ernstige vormen van COVID-19 met hoge doses melatonine. De dosis varieert van 9 mg ’s avonds in het ene onderzoek met viermaal daags (om de 6 uur) een dosis van 6 mg tot een andere studie.

Bijwerkingen van melatonine

De meeste mensen verdragen melatonine goed verdragen; het veroorzaakt zelden bijwerkingen. Gebruik van melatonine heeft géén invloed op de eigen melatonineproductie. Soms (0,1-1%) ontstaan klachten als misselijkheid, buikpijn, obstipatie, hoofdpijn, droge mond, duizeligheid of rusteloosheid. Ook kunnen mensen die melatonine gebruiken meer gaan dromen. Overmatige slaperigheid ’s morgens kan erop wijzen dat de melatoninedosis te hoog is. Dat laatste kan erop wijzen dat melatonine te traag wordt afgebroken. Een te trage afbraak van melatonine is eigenlijk het grootste risico en komt bij ongeveer 1 op de 10 mensen voor.

Trage afbraak van melatonine en ontregeling van het slaap-waakritme

Onder normale omstandigheden wordt melatonine in het lichaam snel genoeg afgebroken. De volgende morgen zijn er dan geen sporen van de ingenomen dosis melatonine meer te vinden. Voor één op de tien mensen gaat dit echter niet op. Bij hen is het enzym dat melatonine moet afbreken (CYP1A2-enzym) onvoldoende actief. Zij zijn een CYP1A2 slow metaboliser. Bij hen is de volgende morgen een deel van de ’s avonds ingenomen dosis nog steeds aanwezig. Dit zal niet meteen tot problemen leiden, maar na enkele weken stapelt de melatonine zich op en is de melatoninespiegel de hele dag en nacht hoog. Het gevolg hiervan is dat het slaap-waakcentrum ontregeld raakt en ernstige slaapproblemen kunnen ontstaan. Via deze website kun je controleren of de ingenomen dosis wel of niet te hoog is en of er sprake is van melatoninestapeling.

Kun je slecht tegen koffie?

Het CYP1A2-enzym zorgt niet alleen voor de afbraak van melatonine, maar ook van cafeïne. Mensen die CYP1A2 slow metaboliser zijn kunnen daardoor ook slecht tegen koffie. Als dat het geval is, is de kans groot dat hij een te traag werkend CYP1A2-enzym heeft. Je ziet dan bijvoorbeeld dat iemand ’s avonds geen koffie drinkt omdat hij anders moeite heeft om in slaap te vallen. Iemand anders wordt bijvoorbeeld snel hyper of trillerig na het drinken van koffie.

Mensen die een te traag werkend CYP1A2-enzym hebben moeten dus altijd een lagere dosis melatonine gebruiken. Voor preventief gebruik is 0,6 mg (2 tabletten van 0,29 mg) een veilige dosis. Vanwege de trage afbraak worden even hoge melatoninespiegels in het bloed bereikt als een dosis van 2 mg bij mensen die melatonine met een normale snelheid afbreken.
Bij milde klachten is het advies 2 mg ’s avonds. Hierbij bestaat een iets groter risico op ontregeling van het slaap-waakritme, maar bij gebruik gedurende twee tot drie weken is dit risico klein.

Bronnen

Lissoni P, Rovelli F, Monzon A, Messina G, Porta E, Porro G, et al. COVID-19 Disease as an Acute Angiotensin 1-7 Deficiency: A Preliminary Phase 2 Study with Angiotensin 1-7 in Association with Melatonin and Cannabidiol in Symptomatic COVID-19 Infected Subjects. J Infectiology. 2020; 3(2): 13-16.

Alizadeh Z, Keyhanian N, Ghaderkhani S, Dashti-Khavidaki S, Shokouhi Shoormasti R, Pourpak Z. A Pilot Study on Controlling Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) Inflammation Using Melatonin Supplement. Iran J Allergy Asthma Immunol. 2021 Aug 7;20(4):494-499.

Ramlall V, Zucker J, Tatonetti N. Melatonin is significantly associated with survival of intubated COVID-19 patients. medRxiv [Preprint]. 2020 Oct 18

Sánchez-González MÁ, Mahíllo-Fernández I, Villar-Álvarez F, Llanos L. What if melatonin could help COVID-19 severe patients? J Clin Sleep Med. 2021 Jul 20.

Hasan ZT, Atrakji DMQYMAA, Mehuaiden DAK. The Effect of Melatonin on Thrombosis, Sepsis and Mortality Rate in COVID-19 Patients. Int J Infect Dis. 2021 Oct 12;114:79-84.

Mousavi SA, Heydari K, Mehravaran H, Saeedi M, Alizadeh-Navaei R, Hedayatizadeh-Omran A, Shamshirian A. Melatonin effects on sleep quality and outcomes of COVID-19 patients: An open-label, randomized, controlled trial. J Med Virol. 2022 Jan;94(1):263-271.

Darban M, Malek F, Memarian M, Gohari A, Kiani A, Emadi A, et al. Efficacy of High Dose Vitamin C, Melatonin and Zinc in Iranian Patients with Acute Respiratory Syndrome due to Coronavirus Infection: A Pilot Randomized Trial. J Cell Mol Anesth.2021;6(2):164-7

Hosseini A, Esmaeili Gouvarchin Ghaleh H, Aghamollaei H, Fasihi Ramandi M, Alishiri G, Shahriary A, Hassanpour K, Tat M, Farnoosh G. Evaluation of Th1 and Th2 mediated cellular and humoral immunity in patients with COVID-19 following the use of melatonin as an adjunctive treatment. Eur J Pharmacol. 2021 Aug 5;904:174193.

Farnoosh G, Akbariqomi M, Badri T, Bagheri M, Izadi M, Saeedi-Boroujeni A, Rezaie E, Ghaleh HEG, Aghamollaei H, Fasihi-Ramandi M, Hassanpour K, Alishiri G. Efficacy of a Low Dose of Melatonin as an Adjunctive Therapy in Hospitalized Patients with COVID-19: A Randomized, Double-blind Clinical Trial. Arch Med Res. 2021 Jun 23:S0188-4409(21)00141-7.

Jehi L, Ji X, Milinovich A, et al. Individualizing risk prediction for positive COVID-19 testing: results from 11,672 patients. Chest. 2020 Oct;158(4):1364-1375.

Zhou Y, Hou Y, Shen J, Mehra R, Kallianpur A, Culver DA, Gack MU, Farha S, Zein J, Comhair S, Fiocchi C, Stappenbeck T, Chan T, Eng C, Jung JU, Jehi L, Erzurum S, Cheng F. A network medicine approach to investigation and population-based validation of disease manifestations and drug repurposing for COVID-19. PLoS Biol. 2020 Nov 6;18(11):e3000970.

García IG, Rodriguez-Rubio M, Mariblanca AR, et al. A randomized multicenter clinical trial to evaluate the efficacy of melatonin in the prophylaxis of SARS-CoV-2 infection in high-risk contacts (MeCOVID Trial): A structured summary of a study protocol for a randomised controlled trial. Trials. 2020;21(1):466. Published 2020 Jun 3.