Bij mensen met de ziekte van Alzheimer worden lagere melatoninespiegels gevonden dan bij gezonde leeftijdgenoten. Om te zien of melatonine ook kan helpen bij de behandeling of preventie van de ziekte van Alzheimer zal eerst onderzoek bij proefdieren gedaan moeten worden. Corpas en collega’s van de universiteit van Barcelona gebruikten hiervoor een muizenstam (Tg-AD-muizen) waarvan bekend is dat ze snel dementeren. Dat komt doordat ze drie genmutaties hebben die ook bij mensen de ziekte van Alzheimer kunnen veroorzaken. De helft van deze muizen kreeg vanaf de leeftijd van zes maanden dagelijks melatonine in de voeding. Een even grote groep kreeg voeding zonder melatonine. Ter controle werd eenzelfde aantal vergelijkbare muizen zonder alzheimer gendefecten (C57BL/6-muizen) gebruikt. Ook hiervan kreeg de helft vanaf de leeftijd van zes maanden melatonine in de voeding.
Na zes maanden werden bij alle muizen diverse tests uitgevoerd die een indruk geven over het gedrag en hun mogelijkheid tot het aanleren van nieuwe handelingen. Dit zijn standaardtests die bij veel onderzoeken bij muizen worden uitgevoerd. Ook werd bloedonderzoek gedaan en in hersenweefsel onder de microscoop gezocht naar de voor de ziekte van Alzheimer kenmerkende afwijkingen.
Uit het gedragsonderzoek bleek dat de muizen die met melatonine waren behandeld, in de tests die met geheugen en aanleren van nieuwe taken te maken hebben, veel beter presteerden dan de muizen die geen extra melatonine hadden gekregen. Ook werden in de hersenen van de met melatonine behandelde muizen veel minder afwijkingen gevonden die op de ziekte van Alzheimer wijzen. Verder werden in het bloed van de met melatonine behandelde muizen veel minder afwijkingen gezien die bij de ziekten van Alzheimer worden gevonden. De conclusie was dat een behandeling met melatonine de te verwachten alzheimerverschijnselen sterk had verminderd.
De grootste verassing werd gevonden in de controlegroep. Hier werd min of meer eenzelfde verschil gevonden tussen de wel en niet met melatonine behandelde muizen. Dit bevestigde volgens de onderzoekers dat melatonine effectief kan zijn bij de preventie en de behandeling van de ziekte van Alzheimer.
Opmerkelijk is dat in dit onderzoek C57BL/6-muizen als controlegroep werden gebruikt. Deze muizenstam kan namelijk bijna geen melatonine aanmaken door een tekort aan het enzym AANAT. Dit is het enzym dat in de pijnappelklier de aanmaak van melatonine activeert. Kennelijk was dit de onderzoekers niet bekend. Althans, in de publicatie wordt dit nergens vermeld. Zo verrassend was het dus ook weer niet dat melatonine goed hielp bij de muizen in de controlegroep.
Bronnen:
Corpas R, Griñán-Ferré C, Palomera-Ávalos V, Porquet D, García de Frutos P, Franciscato Cozzolino SM, Rodríguez-Farré E, Pallàs M, Sanfeliu C, Cardoso BR. Melatonin induces mechanisms of brain resilience against neurodegeneration. J Pineal Res. 2018 Jun 15:e12515. doi: 10.1111/jpi.12515. [Epub ahead of print]
Kennaway DJ, Voultsios A, Varcoe TJ, Moyer RW. Melatonin in mice: rhythms, response to light, adrenergic stimulation, and metabolism. Am J Physiol Regul Integr Comp Physiol. 2002 Feb;282(2):R358-65.
