Mensen met MS hebben een veel te lage melatoninespiegel. Naarmate de melatoninespiegel lager is, verloopt de ziekte vaak sneller en ernstiger. Het lijkt daarom van belang om de melatoninespiegel te meten en het tekort aan te vullen.
Multiple Sclerose (MS) is een ziekte van het zenuwstelsel die een op de duizend jongvolwassenen treft. De verschijnselen van MS lopen erg uiteen: van verlies van gevoel of gezichtsvermogen, krachtsverlies en evenwichtsproblemen tot pijn, spierkrampen en vermoeidheid. Bij de meeste mensen met MS verloopt de ziekte in golven met perioden waarin klachten plots ontstaan of verergeren (shubs) en perioden waarin patiënten minder of geen klachten ervaren. De soort klachten en de plaats van het lichaam waar deze zich voordoen, corresponderen met de plaatsen in de hersenen waar de MS op dat moment actief is. Perioden met shubs doen zich vaker voor in de lente en de zomer. Bij een minderheid van de mensen met MS verloopt de aandoening constant, zonder perioden waarin de klachten afnemen.
MS is een auto-immuunziekte. Dat betekent dat het immuunsysteem bepaalde celtypen in het lichaam niet langer als lichaamseigen herkent, maar als lichaamsvreemd en deze cellen daarom probeert op te ruimen. Bij MS wordt het beschermende laagje rond de zenuwbanen in de hersenen aangetast, waardoor deze zenuwen niet meer kunnen functioneren. Na afloop van de shub kan de schade enigszins worden hersteld en kan de functie terugkeren. Soms is de schade tijdens een shub echter dermate groot dat volledig herstel niet plaatsvindt.
Uit diverse onderzoeken blijkt dat melatonine het lichaam beschermt tegen een aantal auto-immuunziekten, zoals MS. Onlangs is ontdekt dat melatonine de activiteit van bepaalde specifieke T-cellen afremt. Deze cellen zijn bij MS verantwoordelijk voor de ontstekingsreactie in de hersenzenuwen.
Uit meerdere onderzoeken blijkt bovendien dat mensen met MS veel lagere melatoninespiegels hebben dan gezonde controlepersonen. Dat lage melatoninespiegels medeverantwoordelijk zijn voor het ziekteproces bij MS verklaart ook dat veel mensen met MS in de zomer vaker een verergering van hun klachten ervaren dan in de winter. In de korte nachten van de zomer maakt iedereen minder melatonine aan dan in de langere winternachten.
Uit een ander onderzoek blijkt dat hoe lager de melatoninespiegel van iemand met MS is, hij overdag meer vermoeidheidsklachten heeft en meer lichamelijke beperkingen ervaart. Ook is het aantal shubs groter. Al met al voldoende redenen voor mensen met MS om hun melatoninespiegel te laten meten en te proberen of een behandeling met melatonine bij hen helpt.
Bronnen:
Wurtman R. Multiple Sclerosis, Melatonin, and Neurobehavioral Diseases. Front Endocrinol (Lausanne). 2017 Oct 23;8:280. doi: 10.3389/fendo.2017.00280. eCollection 2017.
Farez MF, Calandri IL, Correale J, Quintana FJ. Anti-inflammatory effects of melatonin in multiple sclerosis. Bioessays. 2016 Oct;38(10):1016-26. doi: 10.1002/bies.201600018. Epub 2016 Aug 26.
Gholipour T, Ghazizadeh T, Babapour S, Mansouri B, Ghafarpour M, Siroos B, Harirchian MH. Decreased urinary level of melatonin as a marker of disease severity in patients with multiple sclerosis. Iran J Allergy Asthma Immunol. 2015 Feb;14(1):91-7.
Ik heb ppms (= primair progressieve vorm van MS)
Hoewel er over de rol van melatonine bij MS vrij veel bekend is vanuit diverse publicaties, is over de melatonine bij de primair progressieve vorm van MS weinig bekend. Ik ken maar één publicatie hierover. Dat is dan wel een succesverhaal, maar waarschijnlijk ook daarom geschreven.
Ik denk dat het zinvol is dat u uw melatoninespiegel laat meten. Ik kan dan een advies geven over de hoogte van de dosis en eventuele effecten bijhouden en waar nodig de dosering aanpassen.
López-González A, Álvarez-Sánchez N, Lardone PJ, Cruz-Chamorro I, Martínez-López A, Guerrero JM, Reiter RJ, Carrillo-Vico A. Melatonin treatment improves primary progressive multiple sclerosis: a case report. J Pineal Res. 2015 Mar;58(2):173-7. doi: 10.1111/jpi.12203.
Ja hoor kom maar door. Slik al maanden melatonine 3mg. Of het veel effect heeft? Geen idee maar ik slaap wel goed 😉 verder onderzoek? Kom maar op 😉
Beste Marije Stavast,
Het is mij niet duidelijk wat je met deze reactie bedoelt. Als je MS hebt en al maandenlang 3mg melatonine slikt en goed slaapt is het zeer onwaarschijnlijk dat je een te hoge dosis gebruikt en melatonine stapelt. Je melatoninespiegel zal overdag dus niet te hoog zijn geworden. Meten van je melatoninespiegel heeft dan ook alleen maar zin als je wilt weten of de melatoninespiegel overdag zo laag is dat je nog een hogere dosis melatonine zou kunnen gaan slikken.
Met vriendelijke groet,
W. Braam
Ik slik al een hele tijd 5mg melatonine inverband met dat er bij mij toen ik rond de 25 jaar was geconstateerd werd dat ik zoals de neuroloog toen zei. Een extreem boekcase geval was voor de Te late slaapfase syndroom. Dus sinds die tijd slik ik dus melatonine. Ben nu 45 jaar. Sinds eind 2016/begin 2017 is bij mij ms geconstanteerd. Ik slik daar momenteel nog geen medicijnen voor. Nu merk ik de laatste tijd dat de melatonine wel werk met het inslapen. Toch het doorslapen werkt minder goed. Nu heb ik sinds een kleine tijd 3x ook Cbd olie tabletjes genomen waardoor ik merk dat ik wel langer en dieper slaap, alleen merk ik dat ik overdag dan aan de ene kant beter functioneer, maar toch ook wat slaperiger ben. Weet u misschien of de combi van melatonine en cbd olie ook een versterkend affect met elkaar kunnen hebben? Of is dat nog niet goed onderzocht? Of kan het zijn dat ik misschien weer mag laten meten of de melatonine bij mij opstapelt of minder goed werkt? Deze nacht heb ik geen cbd gebruikt en ik werd veel te vroeg wakker en voel me weer onrustiger. Misschien heeft u geen antwoord hierop. Maar misschien ook wel. Met vriendelijk groet, Mirjam.
Er is een onderlinge wisselwerking tussen melatonine en THC en CBD (twee bestanddelen van wietolie).
Deze wisselwerking is inmiddels goed wetenschappelijk onderzocht. THC en CBD hebben beide zowel invloed op de aanmaak als op de afbraak van melatonine.
Allereerst REMMEN beide de eigen AANMAAK van melatonine. Als je toch al weinig melatonine aanmaakt kan dit slaapproblemen veroorzaken. Maar maak je zelf toch al vrij veel melatonine, dan zal het gebruik van CBD en THC niet veel uitmaken.
Een ander effect van CBD en THC is, dat beide de AFBRAAK van melatonine AFREMMEN. Op zich is het niet vreemd dat een stof die de afbraak van melatonine afremt tegelijk ook de aanmaak van melatonine afremt. Beide (aanmaak en afbraak van melatonine) zijn in zekere mate aan elkaar gekoppeld. Iemand die melatonine snel afbreekt maakt ook meer melatonine en iemand die melatonine traag afbreekt maakt ook minder melatonine aan.
Een probleem ontstaat wanneer iemand die melatonine tabletten slikt CBD en THC gaat gebruiken. Gebruik van CBD en THC (bestanddelen van wietolie) in combinatie met melatonine kan bij een op de twaalf mensen tot ernstige slaapproblemen leiden. Het enzym in de lever dat melatonine moet afbreken wordt in zijn activiteit namelijk afgeremd door de cannabisbestanddelen CBD en THC. Dat betekent dat het dan langer duurt tot de ingenomen dosis melatonine is afgebroken. Zeker bij een dosis die hoger is dan 1 mg kan dat betekenen dat de ingenomen dosis melatonine nog niet is geheel is afgebroken op het moment dat je de volgende dosis inneemt. Op den duur treedt dan stapeling van melatonine op.
Dit probleem doet zich met name voor bij mensen bij wie het CYP1A2 enzym toch al onvoldoende actief is. Dit is bij 8% van de mensen het geval. Dit heeft niets te maken met een ziekte van de lever, maar wordt veroorzaakt door een –op zich verder onschuldige- chromosoomafwijking (mutatie in het CYP1A2 gen), die bij ongeveer 8% van de mensen aanwezig is. De medische term hiervoor is ‘CYP1A2 poor metaboliser’.
Als het CYP1A2 enzym voldoende actief is, zal een ingenomen dosis melatonine snel worden afgebroken. Bovendien zal van de dosis een groot deel in de darmen en lever al worden afgebroken vóórdat het in de bloedbaan komt. Als het CYP1A2 enzym echter onvoldoende actief is, zal een ingenomen dosis melatonine minder snel worden afgebroken. Bovendien zal van de dosis een groter deel in de bloedbaan terecht komen. Een dosis van 1 milligram voor iemand die melatonine normaal snel kan afbreken staat gelijk aan 0,1 milligram voor iemand die melatonine te traag afbreekt.
Melatonine wordt ’s nachts aangemaakt. Normaal is de melatoninespiegel dus ’s nachts hoog en overdag laag. Bij melatoninestapeling wordt de melatoninespiegel ook overdag hoger en uiteindelijk is de melatoninespiegel 24uur per dag zéér hoog. Dit leidt tot problemen met doorslapen en te vroeg wakker worden. Het melatoninetablet werkt echter nog wel voor het in slaap vallen. Wel is hiervoor op den duur een steeds hogere dosis nodig om nog enig effect te hebben.
Mijn advies is om de melatoninespiegel overdag te laten meten (afname van een speekselmonster) en in afwachting van de uitslag daarna te stoppen met het gebruik van melatonine.