Mensen met chronische pijn hebben vaak slaapproblemen. Veelgehoorde klachten zijn dat ze moeilijk in slaap vallen en dat ze ’s nachts wakker worden van de pijn. Al met al duurt de totale slaap daardoor te kort. Door te weinig slaap verergeren chronische pijnklachten. Kortom, een vicieuze cirkel. Neurologen van de Harvard Universiteit USA deden onderzoek in de medische literatuur om de relatie tussen chronische pijn en slaaptekort te ontrafelen.
Dat chronische pijn slaapproblemen kan veroorzaken behoeft eigenlijk geen verklaring. Iedereen weet dat het moeilijk is om met pijn in slaap te vallen. Dat omgekeerde slaapproblemen, en dan vooral een tekort aan slaap, chronische pijn kunnen verergeren is minder bekend. Onderzoek wijst uit dat dit komt doordat bij te weinig slaap de pijndrempel lager wordt waardoor de gevoeligheid voor pijnprikkels groeit. De vraag is hoe dit komt. Hierbij moeten we kijken naar wat er chemisch in het zenuwstelsel gebeurt als iets pijn veroorzaakt of wanneer we iets als pijn ervaren. Daarbij stuiten we op de kwestie dat er niet zoiets bestaat als één soort pijnzenuwen en één soort pijnreceptoren.
Melatonine blijkt betrokken te zijn bij de verwerking van pijnprikkels in de zenuwen. Dit is met name onderzocht bij de behandeling van slaapproblemen en pijn bij mensen met fibromyalgie en pijnlijke spastische darmen (irritable bowel syndrome). De melatoninespiegel van deze patiënten zijn lager. Dat is de link met te kort slapen en pijn. Melatonine activeert de aanmaak van lichaamseigen pijnstillende stoffen (endorfinen). Melatonine wordt alleen aangemaakt tijdens de slaap. Als je korter dan zeven à achter uur slaapt, maak je die nacht ook minder melatonine (en minder endorfinen) aan. Mensen die van nature al minder melatonine aanmaken hebben hier sneller last van. Een behandeling met melatonine leidt bij hen niet alleen tot betere slaap, maar ook tot minder pijnklachten. Mensen met chronische pijn en slaapproblemen kunnen via deze website hun melatoninespiegel laten meten.
Bronnen
Haack M, Simpson N, Sethna N, Kaur S, Mullington J. Sleep deficiency and chronic pain: potential underlying mechanisms and clinical implications. Neuropsychopharmacology. 2019 Jun 17. doi: 10.1038/s41386-019-0439-z. [Epub ahead of print]
Danilov A, Kurganova J. Melatonin in Chronic Pain Syndromes. Pain Ther. 2016 Jun;5(1):1-17. doi: 10.1007/s40122-016-0049-y. Epub 2016 Mar 16.
