Er zijn duidelijke aanwijzingen dat melatonine bescherming biedt tegen een ernstiger verloop van een coronavirusinfectie, doordat melatonine het eigen immuunsysteem versterkt. Dit geldt vooral voor ouderen. Zij lopen immers een groter risico bij een coronavirusinfectie. Bij hen heeft de ziekte, en met name de longontsteking, een ernstiger beloop. Dit kan komen doordat de nachtelijke melatoninespiegel daalt naarmate de leeftijd stijgt. Dit lijkt een simpele verklaring. Uitleggen hoe melatonine dat doet is echter vrij ingewikkeld.
Over een eventueel gunstig effect van melatonine op een coronavirusinfectie is nog geen ervaring opgebouwd. Dat is logisch, want dit virus is nieuw. De meeste ervaring met het behandelen van corona-infecties is opgedaan in China. Op basis van hun ervaringen noemen dokter Zhou en collega’s in het maartnummer van het medisch tijdschrift Cell Discovery van Nature melatonine een potentieel bruikbaar geneesmiddel. Mede door de anti-oxidantwerking en door het afremmen van de ontstekingsreactie, kan melatonine de overlevingskansen vergroten waardoor het eigen immuunsysteem meer tijd krijgt het virus te overwinnen.
Bij een virusinfectie wordt het immuunsysteem geactiveerd. Dat is een nuttige reactie van het lichaam om het virus te bestrijden. Het coronavirus veroorzaakt echter een dermate zo’n heftige reactie van het immuunsysteem dat het NLRP3-inflammasoom wordt geactiveerd en overmatig veel cytokinen (afweerstoffen) worden geproduceerd. Deze extreme reactie kan leiden tot de uitstoot van zoveel cytokinen, dat behalve het virus ook eigen weefselcellen worden aangevallen. Melatonine remt het NLRP3-inflammasoom af en draagt er daardoor toe bij dat het immuunsysteem minder snel ontregeld raakt bij ernstige virusinfecties.
Oudere mensen met een aantal specifieke bijkomende ziekten lopen een extra hoog risico een corona-infectie met een ernstig beloop te krijgen. Dat is op zich niet vreemd. Maar heeft dat ook iets te maken met melatonine? Mensen met lage melatoninespiegels hebben vaker medische problemen, zoals hoge bloeddruk, diabetes, hart-, vaat en nierziekten. Ook bij mensen met ouderdomsziekten, zoals alzheimer en parkinson zie je vaker lage melatoninespiegels. Daling van de melatoninespiegel hoort bij het ouder worden. Mensen bij wie de melatoninespiegel sneller daalt, lopen mede daardoor een grotere kans op ouderdomsziekten. Omgekeerd hebben mensen met ouderdomsziekten lagere melatoninespiegels dan gezonde leeftijdgenoten. Dit kan verklaren waarom ouderen met bijkomende aandoeningen bij een corona-infectie meer risico op een ernstiger verloop hebben.
Mannen lijken kwetsbaarder te zijn voor een corona-infectie dan vrouwen. Meer dan 60 procent van de in het ziekenhuis opgenomen patiënten is man, terwijl mannen even vaak een corona-infectie oplopen als vrouwen. Ook overlijden er meer mannen aan een corona-infectie dan vrouwen. Ook dit kan wijzen op een verband met melatonine. Mannen hebben namelijk lagere melatoninespiegels dan vrouwen.
Veel mensen met een corona-infectie hebben ernstige slaapproblemen. Ook dat kan het gevolg zijn van lage melatoninespiegels. Er is nu geen tijd om uitgebreid onderzoek te doen naar het nut van het gebruik van melatonine bij de preventie of behandeling van een corona-infectie. Het is daaom raadzaam om ’s avonds melatonine te gaan gebruiken. Een dosis van 1 mg lijkt voldoende. Zie voor de gebruiksaanwijzing de melatoninebijsluiter.
Bronnen
Zhou Y, Hou Y, Shen J, Huang Y, Martin W, Cheng F. Network-based drug repurposing for novel coronavirus 2019-nCoV/SARS-CoV-2. Cell Discov. 2020 Mar 16;6:14. doi: 10.1038/s41421-020-0153-3. eCollection 2020
Hardeland R. Aging, Melatonin, and the Pro- and Anti-Inflammatory Networks. Int J Mol Sci. 2019;20(5):1223. Published 2019 Mar 11. doi:10.3390/ijms20051223
Meneer Braam, met alle respect, ik schrik van de stelligheid in de tekst op de site. U stelt dat er nog onvoldoende tijd geweest is voor goed onderzoek, maar dat het wel raadzaam is om 1 mg melatonine te gaan gebruiken. Juist u heeft in de gaten hoe wijdverbreid melatonine momenteel verkeerd wordt ingenomen, zoals u en uw collega’s ooit beschreven in Medisch Contact, een tekst waar ik mensen graag naar verwijs.
Mensen die niet in de gaten hebben hoe nauw deze inname luistert, zullen deze tekst lezen en niet doorklikken naar een ‘bijsluiter’, hoe zorgvuldig u deze ook heeft opgesteld. Zij zullen melatonine kopen bij de drogist, denken dat als 1 mg voldoende is, 5 zeker goed is; en vervolgens de échte bijsluiter lezen en de instructies opvolgen. Dat kan toch niet de bedoeling zijn van uw teksten.
Ik heb de wetenschappelijke publicatie bekeken waar u naar verwijst en moet toegeven dat ik daar niet het door u geschetste beeld dat er duidelijke aanwijzingen zijn voor bescherming voor het huidige coronavirus in terugzie. Als ik de tekst lees met in mijn achterhoofd de mensen die niet een basisbegrip betreft melatonine en medische wetenschap hebben opgebouwd, zie ik hier een verkeerd beeld ontstaan.
Beste Alex,
Ik waardeer uw reactie en begrijp volledig uw bezwaar tegen mijn advies. Onder normale omstandigheden had ik dit advies ook nooit in deze vorm gegeven. Inderdaad is er nog geen wetenschappelijk onderzoek naar het effect van melatonine bij mensen met een coronainfectie gedaan. Maar de omstandigheden van vandaag zijn helaas verre van normaal. We hebben te maken met een uitbraak van een dodelijke ziekte. Er sterven in ons land elke dag tientallen mensen aan de dubbele longontsteking. Er zijn binnen zeer korte tijd te weinig IC bedden en mogelijkheden voor kunstmatige beademing. Over enkele dagen staan artsen voor het duivelse dilemma om te kiezen wie er wel en wie er helaas niet op de IC opgenomen kunnen worden.
De bezwaren tegen ondeskundig gebruik van melatonine zijn bekend, maar moeten ook weer niet worden overdreven. Melatonine is niet toxisch en veilig. Ontregeling van het slaapwaakritme kan bij wat langduriger gebruik voorkomen. In het zicht van het zeer ernstige en vaak zelfs levensbedreigende verloop van de ziekte valt dit bezwaar echter naar mijn mening bij gebruik van hoogstens enkele weken helemaal weg.
Onderzoek naar het effect van melatonine bij de behandeling van corona is nodig. Een dubbelblind onderzoek duurt zeker 6 maanden. Die tijd is er helaas niet. Ziekenhuizen liggen vol met coronapatiënten. Een pilotstudie kan binnen 3 weken zijn afgerond. Geef in een aantal ziekenhuizen coronapatienten naast de reguliere behandeling ’s avonds 1 of 3mg melatonine. Vergelijk na 2 weken of er in deze ziekenhuizen minder coronapatiënten alsnog naar de IC moeten of komen te overlijden dan in de andere ziekenhuizen. Daarnaast kan bovendien onderzocht worden of coronapatiënten met een ernstig beloop een lagere melatoninespiegel hebben dan coronapatiënten met een mild beloop en mensen die geen coronainfectie krijgen. En let wel: een maand behandelen met melatonine kost ongeveer € 15,00. Wat kost een IC bed? Wat kost een mensenleven?