Tag: melatonine en overgang

Melatonine en zwangerschap op latere leeftijd

Naarmate een vrouw ouder wordt, neemt haar vruchtbaarheid langzaam af. Dit komt onder andere doordat de eicellen verouderen. Worden zaadcellen bij mannen dagelijks nieuw aangemaakt, vrouwen moeten het doen met de eicellen die zich sinds puberteit in haar eierstokken bevinden.

Met het ouder worden ontstaan er in het DNA van de eicellen steeds vaker kleine fouten. Dat verklaart waarom na bevruchting een foetus niet levensvatbaar is, of dat de kans op aangeboren afwijkingen is gegroeid. Dat melatoninetekort hierbij een rol speelt wordt steeds duidelijker. In verschillende onderzoeken is al een verband  gevonden tussen problemen tijdens de zwangerschap en lage melatoninespiegels bij de moeder. Melatonine beschermt tegen het ontstaan van celveroudering en DNA-afwijkingen. Dit zou een verklaring kunnen zijn voor het afnemen van de vruchtbaarheid en de toenemende kans op problemen in de zwangerschap.

Om deze hypothese te testen onderzochten Li en collega’s het DNA in eicellen van jonge en oude muizen die al of niet extra melatonine in de voeding hadden gekregen. In de eicellen van muizen die melatonine hadden gekregen was het aantal DNA-foutjes dramatisch minder dan bij eicellen van muizen die geen extra melatonine kregen.

Ook bij mannen vermindert overigens de vruchtbaarheid naarmate ze ouder worden. In de dagelijks nieuw aangemaakte zaadcellen kunnen eveneens DNA-foutjes tijdens celdelingen ontstaan. Een actueel overzichtsartikel benoemt de beschermende effecten van melatonine op mannelijke vruchtbaarheid. Allereerst beschermt melatonine als antioxidant zaadbalweefsel tegen schadelijke invloeden van buitenaf. Daarnaast verbetert melatonine de energiestofwisseling binnen de cellen. 

De vraag is natuurlijk of aanvulling van een eventueel melatoninetekort bij mensen met een (onvervulde) kinderwens zinvol is. Het antwoord op deze vraag is niet met zekerheid te geven, aangezien dit helaas nog niet is onderzocht. Wel is aannemelijk dat aanvulling van een vastgesteld tekort kan bijdragen aan een grotere kans op zwangerschap en een gunstiger verloop hiervan. Meten van de hoogte van de melatoninespiegel kan via deze website worden aangevraagd. Bij een te lage melatoninespiegel kan het preventief gebruiken van melatonine zinvol zijn.

Bronnen

Li C, He X, Huang Z, et al. Melatonin ameliorates the advanced maternal age-associated meiotic defects in oocytes through the SIRT2-dependent H4K16 deacetylation pathway [published online ahead of print, 2020 Jan 24]. Aging (Albany NY). 2020;12:10.18632/aging.102703. doi:10.18632/aging.102703

Tamura H, Kawamoto M, Sato S, et al. Long-term melatonin treatment delays ovarian aging. J Pineal Res. 2017;62(2):10.1111/jpi.12381. doi:10.1111/jpi.12381

Sun TC, Li HY, Li XY, Yu K, Deng SL, Tian L. Protective effects of melatonin on male fertility preservation and reproductive system [published online ahead of print, 2020 Jan 27]. Cryobiology. 2020;S0011-2240(20)30015-8. doi:10.1016/j.cryobiol.2020.01.018

Melatonine en psychosomatische klachten in de overgang

Veel psychosomatische klachten bij vrouwen tijdens en na de overgang worden toegeschreven aan de sterke afname van de aanmaak van het vrouwelijke hormoon oestrogeen. Omdat in dezelfde periode ook de hoeveelheid melatonine sterk daalt, is bij dertig vrouwen onderzocht of dagelijks gebruik van extra melatonine een gunstig effect heeft op psychosomatische klachten in en na de overgang. In dit onderzoek van de Universiteit Lotz in Polen werd gekeken naar de Kupperman Index, een scoringslijst met elf veelvoorkomende klachten (zoals opvliegers, slaapproblemen, nervositeit, somberheid, moeheid, hartkloppingen, duizeligheid en hoofdpijn). Melatoninespiegels werden voorafgaand en na afloop van de twaalf maanden durende behandeling gemeten. De deelnemers kregen 3 mg melatonine ’s morgens en 5 mg melatonine ’s avonds, of een placebotablet.

Melatonine gaf een significant beter resultaat dan placebo. De afname van de Kupperman Index was in de melatoninegroep driemaal groter dan in de placebogroep. Veel opmerkelijker nog was de relatie tussen de hoeveelheid psychosomatische klachten en de melatoninespiegels voorafgaand aan de behandeling. Vrouwen met normale melatoninespiegels hadden bijna de helft minder psychosomatische klachten tijdens de overgang dan vrouwen met lage melatoninespiegels.

De tijdens het onderzoek gebruikte dosis melatonine is naar onze begrippen aan de hoge kant, maar dat moet geen problemen geven, tenzij er sprake is van een te trage afbraak van melatonine. Dit probleem doet zich bij ongeveer één op de twaalf vrouwen voor en leidt dan tot opstapeling van melatonine in het lichaam. Dit verstoort het normale dag-nachtritme van melatonine (overdag laag en ’s nachts hoog) en daarmee diverse stofwisselingsprocessen in het lichaam.

Het ’s morgens geven van melatonine is naar onze mening ongewenst, omdat dit het eigen 24-uursritme (de biologische klok) kan verstoren. Tijdens het Poolse onderzoek waren hier overigens geen aanwijzingen voor.

Meten van uw melatoninespiegel kan via deze website.

Bron:
Chojnacki C, Kaczka A, Gasiorowska A, Fichna J, Chojnacki J, Brzozowski T. The effect of long-term melatonin supplementation on psychosomatic disorders in postmenopausal women. J Physiol Pharmacol. 2018 Apr;69(2). doi: 10.26402/jpp.2018.2.15. Epub 2018 Jul 23.