Er zijn inmiddels meer dan honderd wetenschappelijke publicaties over het gunstige effect van melatonine bij de behandeling van COVID-19 verschenen. Ook zijn nu de eerste gunstige resultaten van een dubbelblind onderzoek met melatonine gepubliceerd. Toch bestaat er nog veel weerstand tegen het gebruik van melatonine bij de behandeling van COVID-19. Komt dat misschien doordat de meeste mensen, inclusief artsen, denken dat melatonine alleen te maken heeft met slaap? Of dat melatonine een hormoon zou zijn, wat het echter niet is.
Melatonine wordt in de pijnappelklier van de hersenen alleen ’s nachts aangemaakt, en reguleert het slaap-waakcentrum. Pas sinds kort is bekend dat melatonine ook in andere weefselcellen zelfs overdag wordt aangemaakt en ter plekke belangrijke functies vervult. Zo werkt melatonine daar als antioxidant en beschermt het weefselcellen tegen schadelijke invloed van vrije radicalen.
Daarnaast heeft melatonine een dubbele invloed op onze weerstand tegen infectieziekten. Aan de ene kant activeert het de weerstand tegen bacteriën en virussen. Tegelijkertijd voorkomt melatonine dat het immuunsysteem bij een infectieziekte overreageert. Dat laatste gebeurt bij COVID-19. Het coronavirus veroorzaakt zo’n heftige reactie van het immuunsysteem, dat het overmatig veel cytokinen (afweerstoffen) produceert (cytokinenstorm). Hierdoor worden behalve het coronavirus ook de longweefselcellen aangevallen. Dit veroorzaakt een acute longbeschadiging (ALI = acute lung injury) en het acute respiratory distress syndroom (ARDS). Dit zijn de complicaties die leiden tot langdurige opnames op de IC vanwege de noodzakelijke beademing. Het zijn ook de belangrijkste oorzaken van overlijden aan een corona-infectie.
Op dit moment zijn er ten minste acht dubbelblindstudies gaande naar het effect van melatonine bij de behandeling van COVID-19. Van de eerste hiervan zijn nu de resultaten bekend. Bij deze eerste dubbelblindstudie werden 44 ziekenhuispatiënten met matige tot ernstige klachten behandeld met driemaal daags 3 mg melatonine of een placebo. Daarnaast kreeg iedereen de gebruikelijke ziekenhuis behandeling. De 24 patiënten die melatonine kregen vertoonden een significante verbetering van de klachten, zoals hoesten, kortademigheid en vermoeidheid. De longafwijkingen waren minder ernstig en de bloedafwijkingen waren minder ernstig dan die van de controlegroep. Tot slot was de opnameduur van de met melatonine behandelde groep korter dan in de controlegroep.
In deze dubbelblindstudie werd ook onderzocht op welke manier het immuunsysteem bij de deelnemers reageerde op de behandeling met melatonine. Hierbij werd gedurende de opname in het bloed de hoeveelheid gemeten van allerlei stoffen die met ontstekingen en immuniteit te maken hebben. Een van de belangrijkste bevindingen was dat de hoeveelheid cytokinen bij patiënten die met melatonine waren behandeld duidelijk lager was dan die in de controlegroep. Helaas was bij geen van de patiënten voorafgaand aan de behandeling met melatonine gemeten of er sprake was van lage melatoninespiegels. Mensen die te weinig melatonine aanmaken lopen namelijk waarschijnlijk meer kans om na besmetting met het coronavirus een ernstiger beloop van de COVID-19 infectie door te maken. Meting van de melatoninespiegel is een eenvoudig onderzoek. De hoogte ervan kan in een speekselmonster worden bepaald. Deze meting kun je via deze website aanvragen.
De vraag is nu waarom artsen nog steeds aarzelen om melatonine te gebruiken bij de behandeling van COVID-19 patiënten. Waarschijnlijk heeft dat te maken met een soort van conservatisme. Nieuwe medicijnen worden doorgaans alleen voorgeschreven wanneer ze in een behandelprotocol zijn opgenomen. En een behandelprotocol vereist nu eenmaal jaren van voorbereiding. Ook zit er op melatonine geen patent. De farmaceutische industrie is daarom niet geïnteresseerd in kostbaar onderzoek met melatonine.
In een recentelijk verschenen publicatie doet een aantal artsen onder leiding van Gregory Brown een beroep op de medische wereld om de gunstige werking van melatonine bij COVID-19 serieus te nemen. COVID-19 zal de komende jaren niet verdwijnen en melatonine is een goedkoop en veilig middel.
Bronnen
Brown GM, Pandi-Perumal SR, Pupko H, Kennedy JL, Cardinali DP. Melatonin as an Add-On Treatment of COVID-19 Infection: Current Status. Diseases. 2021 Sep 20;9(3):64.
Farnoosh, G., Akbariqomi, M., Badri, T., Bagheri, M., Izadi, M., Saeedi-Boroujeni, A., Rezaie, E., Ghaleh, H.E.G., Aghamollaei, H., Fasihi Ramandi, M. et al. Efficacy of a Low Dose of Melatonin as an Adjunctive Therapy in Hospitalized Patients with COVID-19: A Randomized, Double-blind Clinical Trial. Arch. Med Res. 2021.
Hosseini, A., Esmaeili Gouvarchin Ghaleh, H., Aghamollaei, H., Fasihi Ramandi, M., Alishiri, G., Shahriary, A., Hassanpour, K., Tat, M., Farnoosh, G. Evaluation of Th1 and Th2 mediated cellular and humoral immunity in patients with COVID-19 following the use of melatonin as an adjunctive treatment. Eur. J. Pharmacol. 2021, 904, 174193.
Goedemorgen,
Ik lees het artikel over melatonine. Gelukkig hebben mijn man en ik nog geen corona gehad. We slikken zink,cuercetine,vit d3,vit c,selenium, magnesium,vis olie,b12.
Is het nodig om preventief melatonine te nemen? Ik kreeg er vroeger hoofdpijn van, wij zijn 62 en 63 en super slank, hoor van u
groeten,
Coba
Beste Coba,
Wanneer je geen klachten hebt die kunnen wijzen op een Corona infectie kun je preventief melatonine gebruiken in een lage dosis (2 mg), innemen een half tot een uur voor het naar bed gaan. Preventief innemen van melatonine is vooral belangrijk voor mensen die vanuit zichzelf weinig melatonine aanmaken. Je kunt dit laten meten via onze website (Speekseltest aanvragen).
Onder normale omstandigheden wordt melatonine in het lichaam voldoende snel afgebroken. De volgende morgen zijn er dan geen sporen van de ingenomen dosis melatonine meer. Voor één op de tien mensen gaat dit echter niet op. Bij ongeveer 10 procent van de mensen is het enzym dat melatonine moet afbreken (CYP1A2-enzym) onvoldoende actief. Zij zijn een CYP1A2 slow metaboliser. Bij hen is de volgende morgen een deel van de ’s avonds ingenomen dosis nog aanwezig. Bij mensen die CYP1A2 slow metaboliser zijn, staat 0,1 mg melatonine door de trage afbraak gelijk aan 0,5 mg voor mensen die melatonine normaal snel af kunnen breken.
Als mensen die melatonine te traag kunnen afbreken een ‘normale’ dosis melatonine slikken, stapelt de melatonine zich na enkele weken melatonine slikken op en wordt de melatoninespiegel de hele dag en nacht hoog. Het gevolg hiervan is dat het slaap-waakcentrum ontregeld raakt en ernstige slaapproblemen kunnen ontstaan.
Met een redelijke mate van zekerheid kan het ook voorspeld worden aan de hand van de manier waarop iemand reageert op het drinken van koffie. Cafeïne wordt namelijk op dezelfde manier afgebroken door het CYP1A2-enzym als melatonine. Als iemand slecht tegen koffie kan is de kans groot dat hij een te traag werkend CYP1A2-enzym heeft. Je ziet dan bijvoorbeeld dat iemand ’s avonds geen koffie drinkt omdat hij anders moeite heeft om in slaap te vallen. Iemand anders wordt bijvoorbeeld snel hyper of trillerig na het drinken van koffie. Bij twijfel kun je dan beter overdag je melatoninespiegel laten meten (Speekseltest melatoninestapeling aanvragen)
Dat u er vroeger hoofdpijn van kreeg kan een aanwijzing zijn dat u toen een te hoge dosis slikte en/of dat u melatonine te traag afbreekt.
Met vriendelijke groet,
Wiebe Braam