Melatonine versterkt effect borstkankerbehandeling

Melatonine staat erg in de belangstelling bij onderzoekers naar nieuwe wegen bij de behandeling van borstkanker. De afgelopen vijf jaar verschenen er maar liefst 153 publicaties over het gebruik van melatonine bij de behandeling van borstkanker.

Bestraling en chemotherapie zijn weliswaar in veel gevallen effectief, maar het gebruik ervan gaat ook vaak gepaard met (ernstige) bijwerkingen. Melatonine blijkt de werking van beide behandelingen zodanig te versterken dat bestraling of chemo lager gedoseerd of korter toegepast kan worden en ook minder bijwerkingen veroorzaakt. De combinatiebehandeling leidt bovendien tot een grotere kans op genezing en tot een betere kwaliteit van leven. Uit zeer recent onderzoek blijkt ook dat de combinatietherapie met melatonine leidt tot een afname van pijn bij vrouwen met borstkanker.

Borstkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen. Behalve erfelijke factoren spelen lage melatoninespiegels een rol bij het ontstaan van borstkanker. Melatonine beschermt tegen het ontstaan van kankercellen doordat het ’s nachts zorgt voor reparatie van DNA-schade die overdag ontstaat. Daarnaast remt melatonine de groei van kankercellen.

Uit studies bij proefdieren met borstkanker blijkt dat een behandeling met melatonine een gunstig effect heeft. Inmiddels zijn ook de eerste resultaten van studies met melatonine bij vrouwen met borstkanker bekend. Zo blijkt melatonine het effect van bestraling vergroten. Het zorgt erook voor dat minder bijwerkingen optreden. Het effect is groter als tijdig wordt begonnen met de behandeling met melatonine. Als dat voorafgaand aan de bestraling al gebeurt, wordt de groei van kankercellen geremd en worden de kankercellen gevoeliger gemaakt voor de bestraling. Doorgaan met melatonine tijdens de bestraling vermindert tevens de ernst van de bijwerkingen van de bestraling. Het gunstige effect kan worden toegeschreven aan de anti-oxidanteigenschappen van melatonine.

Uit een ander recent verschenen medisch overzichtsartikel blijkt melatonine op verschillende manieren bij de bescherming van het lichaam tegen kanker betrokken te zijn.
In de eerste plaats remt melatonine de overgang van gezonde weefselcellen in de richting van kankercellen. Dit komt doordat melatonine beschermt tegen schadelijke invloeden van toxische stoffen en straling vanuit de omgeving. De anti-oxidanteigenschappen van melatonine spelen hierbij een rol.
In de tweede plaats remt melatonine de groeisnelheid van eenmaal ontstane kankercellen. Daarbij versterkt het bovendien de werking van een behandeling (zowel medicijnen als bestraling) tegen kanker.
In de derde plaats werkt melatonine beschermend tegen veranderingen binnen de chromosomen die te maken hebben met de veroudering van het lichaam. Er komt steeds meer bewijs voor de kankerremmende werking van melatonine, ook bij andere vormen van kanker. Inmiddels verschenen hierover meer dan 2000 wetenschappelijke publicaties.

Bij mensen met kanker is in verschillende onderzoeken vastgesteld dat zij lagere melatoninespiegels hebben dan gezonde leeftijdgenoten. Ook lijken mensen met hogere melatoninespiegels gezonder ouder te worden dan mensen met lagere melatoninespiegels.

Omdat bij mensen met kanker vaak lage melatoninespiegels worden gevonden, is het zinvol dat mensen bij wie kanker vaak in de familie voorkomt hun nachtelijke melatoninespiegel laten meten. Deze meting gebeurt in een zelf ’s nachts afgenomen kleine hoeveelheid speeksel. De test kun je via deze website aanvragen. Samen met de uitslag krijg je dan een persoonlijk advies.

Bronnen:
Palmer ACS, Souza A, Dos Santos VS, Cavalheiro JAC, Schuh F, Zucatto AE, Biazus JV, Torres ILDS, Fregni F, Caumo W. The Effects of Melatonin on the Descending Pain Inhibitory System and Neural Plasticity Markers in Breast Cancer Patients Receiving Chemotherapy: Randomized, Double-Blinded, Placebo-Controlled Trial. Front Pharmacol. 2019 Nov 22;10:1382. doi: 10.3389/fphar.2019.01382. eCollection 2019.

Zhu H, Chen Y, Bai LC, Cao XR, Xu R. Different. Effects of Melatonin on X-Rays-Irradiated Cancer Cells in a Dose-Dependent Manner. Dose Response. 2019 Sep 23;17(3):1559325819877271. doi: 10.1177/1559325819877271. eCollection 2019 Jul-Sep.

Amin N, Shafabakhsh R, Reiter RJ, Asemi Z. Melatonin is an appropriate candidate for breast cancer treatment: Based on known molecular mechanisms. J Cell Biochem. 2019 Aug;120(8):12208-12215. doi: 10.1002/jcb.28832. Epub 2019 Apr 30.

Najafi M, Salehi E, Farhood B, Nashtaei MS, Hashemi Goradel N, Khanlarkhani N, Namjoo Z, Mortezaee K. Adjuvant chemotherapy with melatonin for targeting human cancers: A review. J Cell Physiol. 2019 Mar;234(3):2356-2372. doi: 10.1002/jcp.27259. Epub 2018 Sep 7.

Melatonine bij slaapproblemen door jeukend eczeem

Atopische dermatitis (of constitutioneel eczeem) is een hardnekkige jeukende huidaandoening waarmee een op de zes kinderen te maken krijgt. De jeuk kan zeer heftig zijn en slaapproblemen veroorzaken. Dit leidt overdag tot slaperigheid of juist druk gedrag en tot slechte schoolprestaties. Daarnaast worden bij mensen met atopische dermatitis ook lagere melatoninespiegels gevonden. Of dit een gevolg is van het slechter slapen, of juist bijdraagt aan een slechtere slaap, is niet duidelijk.

Als oorzaak worden diverse vormen van allergie genoemd, maar de oorzaak van atopische dermatitis blijft vaak onduidelijk. De behandeling bestaat voornamelijk uit smeren van corticosteroïdzalven, maar die zijn vanwege bijwerkingen niet geschikt voor langdurig gebruik. Zalf met propolis of honing kan ook goed helpen, net als massagebehandelingen. Gebruik voor de massages zonnebloem- of kokosnootolie, omdat die een extra een gunstig effect heeft op de huid. Gebruik geen massageolie met etherische oliën, want die bevatten vaak stoffen waarvoor mensen met atopische dermatitis allergisch zijn.

Uit recent dubbelblind onderzoek blijkt melatonine effectief te werken bij inslaapproblemen door jeukend eczeem. Opvallend is ook dat bij de helft van de deelnemers tijdens gebruik van melatonine zowel de slaap als het eczeem .

Bronnen:
Hendricks AJ, Manivannan M, Shi VY. Clinical Pearls on Sleep Management in Atopic Dermatitis. Dermatitis. 2019 Sep/Oct;30(5):287-293. doi: 10.1097/DER.0000000000000523.
Boozalis E, Grossberg AL, Püttgen KB, Cohen BA, Kwatra SG. Itching at night: A review on reducing nocturnal pruritus in children. Pediatr Dermatol. 2018 Jun 26. doi: 10.1111/pde.13562. [Epub ahead of print]
Chang YS, Lin MH, Lee JH, Lee PL, Dai YS, et al. Melatonin Supplementation for Children With Atopic Dermatitis and Sleep Disturbance: A Randomized Clinical Trial. JAMA Pediatr. 2016 Jan;170(1):35-42. doi: 10.1001/jamapediatrics.2015.3092.
Chang YS, Chou YT, Lee JH, Lee PL, Dai YS, et al. Atopic dermatitis, melatonin, and sleep disturbance. Pediatrics. 2014 Aug;134(2):e397-405. doi: 10.1542/peds.2014-0376. Epub 2014 Jul 14.

Melatonine en psychosomatische klachten in de overgang

Veel psychosomatische klachten bij vrouwen tijdens en na de overgang worden toegeschreven aan de sterke afname van de aanmaak van het vrouwelijke hormoon oestrogeen. Omdat in dezelfde periode ook de hoeveelheid melatonine sterk daalt, is bij dertig vrouwen onderzocht of dagelijks gebruik van extra melatonine een gunstig effect heeft op psychosomatische klachten in en na de overgang. In dit onderzoek van de Universiteit Lotz in Polen werd gekeken naar de Kupperman Index, een scoringslijst met elf veelvoorkomende klachten (zoals opvliegers, slaapproblemen, nervositeit, somberheid, moeheid, hartkloppingen, duizeligheid en hoofdpijn). Melatoninespiegels werden voorafgaand en na afloop van de twaalf maanden durende behandeling gemeten. De deelnemers kregen 3 mg melatonine ’s morgens en 5 mg melatonine ’s avonds, of een placebotablet.

Melatonine gaf een significant beter resultaat dan placebo. De afname van de Kupperman Index was in de melatoninegroep driemaal groter dan in de placebogroep. Veel opmerkelijker nog was de relatie tussen de hoeveelheid psychosomatische klachten en de melatoninespiegels voorafgaand aan de behandeling. Vrouwen met normale melatoninespiegels hadden bijna de helft minder psychosomatische klachten tijdens de overgang dan vrouwen met lage melatoninespiegels.

De tijdens het onderzoek gebruikte dosis melatonine is naar onze begrippen aan de hoge kant, maar dat moet geen problemen geven, tenzij er sprake is van een te trage afbraak van melatonine. Dit probleem doet zich bij ongeveer één op de twaalf vrouwen voor en leidt dan tot opstapeling van melatonine in het lichaam. Dit verstoort het normale dag-nachtritme van melatonine (overdag laag en ’s nachts hoog) en daarmee diverse stofwisselingsprocessen in het lichaam.

Het ’s morgens geven van melatonine is naar onze mening ongewenst, omdat dit het eigen 24-uursritme (de biologische klok) kan verstoren. Tijdens het Poolse onderzoek waren hier overigens geen aanwijzingen voor.

Meten van uw melatoninespiegel kan via deze website.

Bron:
Chojnacki C, Kaczka A, Gasiorowska A, Fichna J, Chojnacki J, Brzozowski T. The effect of long-term melatonin supplementation on psychosomatic disorders in postmenopausal women. J Physiol Pharmacol. 2018 Apr;69(2). doi: 10.26402/jpp.2018.2.15. Epub 2018 Jul 23.