Een te hoge dosis melatonine (hoger dan 1 mg) kan ernstige slaapproblemen veroorzaken. Als je melatonine te traag afbreekt kan 0,5 mg al te veel zijn. Hierdoor is de volgende morgen nog een restant van de ingenomen dosis melatonine in het bloed aanwezig. Dit ontregelt je biologische klok en leidt tot het steeds meer ongevoelig worden van de melatoninereceptoren in de hersenen.
De gevoeligheid van de melatonine receptoren in de hersenen vertoont bij iedereen een 24 uurs ritme. ’s Avonds is deze hoog en overdag is de gevoeligheid voor melanine laag. De gevoeligheid van de melatonine receptor voor melatonine neemt ’s nachts af tijdens contact met melatonine. Voor herstel van de gevoeligheid is overdag een periode van 8 uur nodig zonder contact met melatonine. De melatoninereceptoren doen er ’s nachts enkele uren over om langzaamaan minder gevoelig te worden en het duurt overdag ook weer enkele uren tot de gevoeligheid helemaal is hersteld.
Een te hoge nachtelijke melatoninespiegel veroorzaakt ’s nachts een te sterke daling van de gevoeligheid van de melatoninereceptoren. Daardoor wordt je ’s nachts juist vaker wakker en kun je weer moeilijker terug in slaap vallen.
Dit ongevoelig en weer gevoelig worden voor een bepaalde stof geldt voor veel receptoren in ons lichaam. Ik vergelijk het als voorbeeld met de werking van reukreceptoren. Daarbij verloopt het proces van ongevoelig worden en weer gevoelig worden echter wel veel sneller. Vergelijk het bijvoorbeeld met een geurstof, bv dennengeur, die je in de woonkamer spuit. Na vrij korte tijd ruik je dat niet meer. Als je de woonkamer verlaat en na enkele minuten in de woonkamer terugkeert ruik je de dennengeur weer. Reukreceptoren kunnen al binnen 30 seconden tot een paar minuten na blootstelling aan een geurstof beginnen te adapteren. Na langere blootstelling (bijv. >10 minuten) kan de geur volledig “verdwijnen” voor je neus, ook al is de geurstof nog steeds aanwezig – dit noemen we olfactorische adaptatie of vermoeidheid. Na verbreken van contact met de geurstof kan het enkele minuten tot een half uur duren voordat je weer volledig gevoelig bent voor die geur. Bij langdurige blootstelling aan sterke geuren kan het langer duren, afhankelijk van hoe “vermoeid” het systeem is geraakt.
Dat een melatoninetablet nog wel kan helpen om in slaap te vallen komt doordat na inname een snelle stijging van de bloedspiegel optreedt. Melatoninereceptoren die minder gevoelig zijn geworden kunnen daar nog wel kort op reageren. Bij reukreceptoren is dat ook het geval. Als je de dennengeur niet meer ruikt, maar een extra dosis bij spuit, ruik je het weer even opnieuw.
Bron:
Nikolaev G, Robeva R, Konakchieva R. Membrane Melatonin Receptors Activated Cell Signaling in Physiology and Disease. Int J Mol Sci. 2021 Dec 31;23(1):471.
Al sinds 30 jaar bekend, dat mijn lichaam vrijwel geen Melatonine aanmaakt. Supplementeren helpt niet. Lichttherapie, slaapdeprivatie enz.ook niet.
Op de vraag waarom mijn lichaam te weinig aanmaakt, krijg ik maar geen antwoord. Van geen enkel expertisecentrum !! Tijdens registratie altijd te weinig slaap, te weinig diepe slaap.
Ik heb geen onderliggende ziektes en gebruik geen medicatie, die dit kan veroorzaken.
Als iemand me kan verwijzen naar de juiste specialist. Al is het in het buiteland. Heel graag!!
Beste Jacqueline Kerckhoffs,
Ik neem aan dat er ooit een melatoninespiegel is gemeten en dat deze kennelijk erg laag was. Supplementeren helpt echter niet, zo schrijf je. Ik neem aan dat degene die jou toen melatonine heeft voorgeschreven een ‘normale’ dosis heeft voorgeschreven. Deze heeft mogelijk een of twee nachten goed geholpen, maar vrij snel is dat effect verdwenen.
Iemand die erg weinig melatonine aanmaakt kan melatonine ook niet op normale snelheid afbreken. Een ‘normale’ dosis leidt daardoor tot extreem hoge melatoninespiegels, waardoor de melatonine receptoren ongevoelig worden voor melatonine. Iemand die erg weinig melatonine aanmaakt en daardoor niet goed kan slapen, heeft een aanvulling nodig. Maar hij of zij moet daarom juist wel een erg lage dosis gaan gebruiken, bijvoorbeeld 0,3 mg of soms zelfs nog lager. Als je wilt kan ik je hierbij begeleiden.
Met vriendelijke groet,
Wiebe Braam
Goedemorgen Wiebe,
Bedankt voor je reactie. Ik heb in de loop der jaren allerlei sterktes Melatonine geprobeerd zonder enig resultaat. Geen enkele nacht geslapen.
Meerdere malen getest door expertisecentrum de Gelderse Vallei met als resultaat vrijwel veen produktie van Melatonine.
Wederom het advies 3 mg je proberen. Geen resultaat.
Ik vind hetbijzonder dat zij alleen deze sterkte adviseren.
Ze noemen het nu onbehandelbaar insomnia en daar moet je het maar mee doen.
Goedemorgen Jacqueline,
Is je hypofyse ook getest en bekeken op mri? Dit kan soms ook invloed hebben op de melatonine aanmaak. En mensen met hypofyse afwijkingen hebben zeer vaak slaapproblemen.
Ik heb zelf een “partial empty sella” van de hypofyse en merk vooral doorslaap problemen. Ik word snachts wakker en de slaap in mn hoofd trekt dan compleet weg waardoor ik 3/4 uur wakker lig en dan misschien sochtends nog een uurtje weg val.
Kortom misschien is dat nog iets wat je kan laten bekijken samen met andere hormoon testen (cortisol etc).
Succes.
Groet,
Jochem
Beste Jochem,
Dank voor je reactie.
Empty sella syndroom (ESS) is een aandoening waarbij de botgroeve waarin de hypofyse (hersenaanhangsel) zich bevindt (de zogeheten sella turcica) deels of geheel gevuld wordt met hersenvocht, terwijl de hypofyse afgeplat kan raken. Het wordt vaak toevallig ontdekt op een MRI van het hoofd bij onderzoek om andere redenen.
Bij ESS kunnen hormonale stoornissen optreden, en in sommige gevallen klachten zoals hoofdpijn of visuele problemen (gezichtsveld uitval). Slaapproblemen komen inderdaad vaker voor, maar dan meestal in de vorm van slaap-apnoe (nachtelijke ademstops).
Er bestaat geen relatie tussen melatonine tekort en ESS. Wellicht is er verwarring ontstaan doordat in de hypofyse het hormoon MSH (melanocyten stimulerend hormoon) wordt gemaakt. MSH stimuleert de aanmaak van pigment in de huid.
Met vriendelijke groet,
Wiebe Braam
Beste Jochem,
Dankjewel voor je reactie.
Ik herken mezelf in jouw slaapproblemen.
Ikzelf heb om een MRI gevraagd om de pijnappelklier te onderzoeken, omdat mijn vader een prolactinoom had.
En aldaar Melatonine wordt aangemaakt.
Ook heb ik het Cortisol laten bepalen. Alweer een hele tijd geleden, omdat ik ook zo’n innerlijke onrust ervaar.
Bij beide is er niks uitgekomen.
Waarom mijn lichaam vrijwel geen Melatonine aanmaakt blijft een raadsel. Vlgs Wiebe kan het erfelijk zijn.
Gr. Jacqueline
Beste Jochem en Jacqueline,
In de pijnappelklier wordt geen melatonine aangemaakt. Deze klier maakt een ander hormoon, namelijk prolactine. Dit hormoon activeert na de bevalling bij vrouwen de melkklieren in de borsten. Vandaar de naam prolactine (‘ten behoeve van de melkvorming’).
Buiten de zwangerschap om, en bij mannen, heeft het een regelfunctie bij processen die te maken hebben met de vruchtbaarheid. De prolactine stijgt ’s nachts, vooral tijdens diepe slaap, en lijkt betrokken bij slaapkwaliteit, afweerfuncties en herstellende processen.
Er bestaat wel een indirect verband tussen melatonine en prolactine. Beide hebben een 24-uursritme en worden ’s nachts aangemaakt. Daarbij stuurt melatonine de aanmaak van prolactine aan. Omgekeerd zorgt een te lage melatonine spiegel ook voor een te lage aanmaak van prolactine.
Dan rest de vraag in hoeverre een prolactinoom (tumor in de pijnappelklier, waardoor er een teveel aan prolactine wordt aanmaakt) het melatonine ritme beïnvloedt of verstoord. Mensen met een prolactinoom ervaren namelijk vaak slaapproblemen. De relatie met melatonine ligt ingewikkeld en verloopt indirect via de aanmaak van dopamine. Een teveel aan prolactine geeft een verstoring van dopaminebalans. Dopamine remt normaal zowel prolactine als bepaalde aspecten van melatoninesecretie. Bij een prolactinoom is er een 24-uur te hoge prolactinespiegel. Dit kan leiden tot ontregeling van het normale dopamineritme in de hersenen en in de suprachiasmatische kern (SCN) — de centrale klok die de melatonine aanmaak aanstuurt. Hierbij kan de hoeveelheid melatonine (de melatonine piek) lager worden. Ook kan dit leiden tot een verschuiving van het melatonine ritme (te laat begin in de avond en te laat eindigen in de ochtend). De behandeling is het reguleren van de aanmaak van dopamine met medicijnen (bijvoorbeeld cabergoline of bromocriptine) hierdoor daalt de prolactinespiegel en herstelt ook vaak het melatonineritme.
Met vriendelijke groet,
Wiebe Braam