Tag: temazepam

Melatonine helpt bij succesvolle afbouw van benzodiazepinegebruik

Veel mensen die langdurig slaappillen gebruiken, willen daar op enig moment mee stoppen. Voor wie benzodiazepinen gebruikt, is dat vaak heel moeilijk. Slaapproblemen steken opnieuw de kop op en regelmatig is sprake van onthoudingsverschijnselen. Spaans onderzoek laat zien dat melatonine een effectief overbruggingsmiddel is als je na langdurig gebruik wilt stoppen met het slikken van benzodiazepinen. Het onderzoek vergeleek alle publicaties over dubbelblind onderzoek met melatonine bij de behandeling van slaapmiddelenverslaving.

In Nederland gebruiken ongeveer 400.000 mensen af en toe een slaappil; ongeveer 300.000 mensen slikken er elke avond een. In de meeste gevallen gaat het daarbij om een slaapmiddel uit de zogeheten benzodiazepinegroep, zoals diazepam, nitrazepam, oxazepam en temazepam. Bij kortdurend gebruik zijn ze meestal vrij effectief. Als je ze langer gebruikt neemt het effect echter vaak af (tolerantie). Bovendien wordt het steeds moeilijker om ermee te stoppen vanwege onthoudingsverschijnselen, zoals angst, gespannenheid, prikkelbaarheid en rusteloosheid. Het slaapprobleem kan ook heviger terugkeren dan voor de behandeling met slaapmiddelen het geval was. In feite is er sprake van een verslaving en dat maakt het moeilijk om te stoppen met het gebruik van een benzodiazepine slaapmiddel. Artsen raden daarom af om op eigen houtje te stoppen met het slikken van slaappillen. De huisarts kan hulp bieden met het maken van een afbouwschema, zodat je zo weinig mogelijk last hebt van onthoudingsverschijnselen. Dat betekent dat je in kleine stapjes de hoeveelheid slaapmiddel vermindert.

Tijdens de afbouw- en stopperiode kun je ter ondersteuning een alternatief gebruiken, zoals melatonine. Uit het Spaanse literatuuronderzoek blijkt dat dat een effectief hulpmiddel kan zijn. Succesvol afbouwen van een benzodiazepine slaapmiddel in de placebogroep lukte slechts 0-25 procent van de deelnemers, terwijl het de deelnemers van de melatoninegroepafbouwen in 64-78 procent van de gevallen lukte.

Bron

Morera-Fumero AL, Fernandez-Lopez L, Abreu-Gonzalez P. Melatonin and melatonin agonists as treatments for benzodiazepines and hypnotics withdrawal in patients with primary insomnia. A systematic review .[published online ahead of print, 2020 Apr 25]. Drug Alcohol Depend. 2020;107994. doi:10.1016/j.drugalcdep.2020.107994

Melatonine veiliger slaapmiddel bij ziekte van Alzheimer

Slaapmiddelen als temazepam vormen een risicofactor voor het krijgen van de ziekte van Alzheimer en andere vormen van dementie. In een overzichtsartikel wijzen Ettcheto en collega’s van de universiteit van Barcelona op de gevaren van slaaptekort en het gebruik van benzodiazepine slaapmiddelen.

Slaapproblemen komen op oudere leeftijd regelmatig voor. Onvoldoende nachtrust is schadelijk voor de gezondheid, omdat er dan korter melatonine wordt aangemaakt. Daardoor kan het lichaam zich onvoldoende herstellen van de schadelijke invloeden van buitenaf. Melatonine is een lichaamseigen antioxidant.

Slaaptekort kan op den duur leiden tot hoge bloeddruk, suikerziekte en overgewicht. Deze aandoeningen zijn ook een risicofactor voor het ontstaan van de ziekte van Alzheimer. De ziekte van Alzheimer is een aandoening van de hersenen waarbij schadelijke eiwitten worden afgezet buiten (amyloïd) en binnen (neurofibrillaire tangles) de zenuwcellen, waardoor deze hun functie verliezen. Dit gebeurt vooral in hersengebieden die te maken hebben met geheugen, maar ook andere delen van de hersenen kunnen hierdoor worden beschadigd. Van melatonine is bekend dat dit de aanmaak van het schadelijke eiwit amyloïd afremt. Ook is vastgesteld dat mensen die genetische aanleg hebben om de ziekte van Alzheimer te krijgen, ook verlaagde melatoninespiegels hebben. Die lage melatoninespiegels bestaan al vóórdat de verschijnselen van de ziekte van Alzheimer zich aandienen. De lage melatoninespiegels lijken dus niet het gevolg te zijn van de ziekte van Alzheimer, maar aan het ontstaan ervan bij te dragen. Dit laatste verklaart waarom onvoldoende nachtrust schadelijk is voor de gezondheid, omdat er ’s nachts slechts kort melatonine wordt aangemaakt.

Hoe ouder je wordt, hoe minder melatonine je aanmaakt. Waarschijnlijk is dat er mede de oorzaak van dat slaapproblemen toenemen naarmate de leeftijd vordert. Benzodiazepine slaapmiddelen (zoals temazepam en oxazepam) zijn effectief gebleken bij de behandeling van slaapproblemen. Op latere leeftijd geven die middelen echter meer kans op bijwerkingen, zoals sufheid overdag. Ook het risico op vallen wordt groter. Recent onderzoek wijst uit dat langdurig gebruik van benzodiazepinen kan leiden tot een snellere achteruitgang van de cognitieve vermogens, zoals geheugen en logisch denken. De vraag is of de verbetering van de slaap door benzodiazepine slaapmiddelen wel opweegt tegen de verslechtering van de hersenfunties bij langdurig gebruik. Ettcheto en collega’s van de universiteit van Barcelona stellen dat melatonine een betere keuze is voor de behandeling van slaapproblemen bij mensen met de ziekte van Alzheimer.

Het wordt steeds duidelijker dat de verstoring van het slaap-waakritme niet alleen een gevolg is van de ziekte van Alzheimer, maar dat dat ook het ziekteproces kan versnellen. Behandeling van slaapproblemen is dus belangrijk. De voorkeur lijkt nu uit te gaan naar het gebruik van melatonine in plaats van een benzodiazepine slaapmiddel. Melatonine kan overrigens ook het alzheimerziekteproces afremmen. Voldoende daglicht in de ochtend kan dit effect versterken.

Met de kennis van nu zou het advies aan mensen bij wie de ziekte van Alzheimer in de familie voorkomt kunnen zijn dat ze hun melatoninespiegel laten meten. Een te lage melatoninespiegel kan duiden op een verhoogd risico op alzheimer. In dat geval kan het preventief gebruiken van melatonine zinvol zijn. Meten van de hoogte van de nachtelijke melatoninespiegel kan via deze website worden aangevraagd.

Bronnen
Ettcheto M, Olloquequi J, Sánchez-López E, et al. Benzodiazepines and Related Drugs as a Risk Factor in Alzheimer’s Disease Dementia. Front Aging Neurosci. 2020;11:344. Published 2020 Jan 8. doi:10.3389/fnagi.2019.00344

Havekes R, Heckman PRA, Wams EJ, Stasiukonyte N, Meerlo P, Eisel ULM. Alzheimer’s disease pathogenesis: The role of disturbed sleep in attenuated brain plasticity and neurodegenerative processes. Cell Signal. 2019 Sep 16:109420. doi: 10.1016/j.cellsig.2019.109420. [Epub ahead of print]

Cardinali DP. Melatonin: Clinical Perspectives in Neurodegeneration. Front Endocrinol (Lausanne). 2019 Jul 16;10:480. doi: 10.3389/fendo.2019.00480. eCollection 2019.