COVID-19 extra gevaarlijk voor mensen met een verstandelijke beperking

Mensen met verstandelijke beperking raken gemakkelijker besmet en worden ernstiger ziek als ze in contact zijn geweest met iemand met een corona-infectie. Het sterftecijfer is bovendien hoger. De kans op overlijden is nog groter als behalve van een verstandelijke beperking sprake is van een autistische spectrumstoornis. dit blijkt uit gegevens Pennsylvania en New York, twee Amerikaanse staten die cijfers over het voorkomen van COVID-19 bij mensen met een verstandelijke beperking apart registreren.

De verklaring die daarvoor wordt gegeven, is simpel. Mensen met een verstandelijke beperking wonen vaker in groepen en houden minder goed afstand tot elkaar. Velen van hen hebben bovendien bijkomende lichamelijke aandoeningen. Deze argumenten klinken logisch en zijn moeilijk te weerleggen. Maar waarom zijn kinderen en volwassenen met een autistische stoornis dan zo bevattelijk voor een corona-infectie, waarom worden ze zoveel ernstiger ziek en waarom overlijden ze bijna tweemaal zo vaak als anderen met een beperking?

Een aanvullende verklaring hiervoor is wellicht dat mensen met een verstandelijke beperking, en vooral diegenen met een autistische spectrumstoornis, vaak een lage melatoninespiegel hebben.

Bij een virusinfectie wordt het immuunsysteem geactiveerd. Dat is een nuttige reactie van het lichaam om het virus te bestrijden. Het coronavirus veroorzaakt echter zo’n heftige reactie van het immuunsysteem dat het NLRP3-inflammasoom wordt geactiveerd en overmatig veel cytokinen (afweerstoffen) worden geproduceerd. Deze extreme reactie kan leiden tot de uitstoot van zoveel cytokinen, dat behalve het virus ook eigen weefselcellen worden aangevallen.

Melatonine regelt het slaap-waakritme, maar is ook werkzaam als ontstekingsremmer en antioxidant bij door virussen veroorzaakte acute longbeschadiging (ALI = acute lung injury) en het acute respiratory distress syndrome (ARDS). Deze complicaties leiden tot langdurige opnames op de IC vanwege de noodzakelijke beademing en ze zijn de belangrijkste oorzaak van overlijden aan een corona-infectie. Melatonine remt het NLRP3-inflammasoom af en draagt er daardoor toe bij dat het immuunsysteem minder snel ontregeld raakt bij ernstige virusinfecties.

Er loopt momenteel in Spanje een groot dubbelblindonderzoek bij mensen die in de gezondheidszorg werken en daarmee een verhoogd risico op besmetting lopen. Zo kan worden aangetoond of melatonine inderdaad helpt bij de preventie en behandeling van COVID-19. Dit onderzoek zou ook bij mensen met een verstandelijke beperking en personeel in instellingen gedaan moeten worden. Behandeling met melatonine kan uiteraard ook plaatsvinden zonder dat sprake is van een dubbelblind onderzoek.

Bronnen

Turk MA, Landes SD, Formica MK, Goss KD. Intellectual and developmental disability and COVID-19 case-fatality trends: TriNetX analysis [published online ahead of print, 2020 May 24]. Disabil Health J. 2020;100942

García IG, Rodriguez-Rubio M, Mariblanca AR, et al. A randomized multicenter clinical trial to evaluate the efficacy of melatonin in the prophylaxis of SARS-CoV-2 infection in high-risk contacts (MeCOVID Trial): A structured summary of a study protocol for a randomised controlled trial. Trials. 2020;21(1):466. Published 2020 Jun 3

Reiter RJ, Sharma R, Ma Q, Dominquez-Rodriguez A, Marik PE, Abreu-Gonzalez P. Melatonin Inhibits COVID-19-induced Cytokine Storm by Reversing Aerobic Glycolysis in Immune Cells: A Mechanistic Analysis [published online ahead of print, 2020 May 11]. Med Drug Discov.

Shapiro J. COVID-19 Infections And Deaths Are Higher Among Those With Intellectual Disabilities

SPAN Parent Advocary Network. Coronavirus (COVID-19) and Your Child with a Disability

Eerste dubbelblind onderzoek naar melatonine bij COVID-19 van start

In Spaanse ziekenhuizen is een groot dubbelblind onderzoek met melatonine tegen een corona-infectie van start gegaan. Het onderzoek wordt uitgevoerd bij mensen die in de gezondheidszorg werken en daarmee een verhoogd risico op infectie met het coronavirus lopen. Deelnemers worden vooraf op COVID-19 getest, omdat alleen gezondheidsmedewerkers die nog geen corona hebben gehad, meedoen aan het onderzoek.

Voor het onderzoek moeten de deelnemers elke avond voor het slapengaan een tablet innemen. De helft van de deelnemers krijgt een tablet met 2 mg melatonine en de andere helft een tablet dat er hetzelfde uitziet, maar waar geen melatonine in zit (placebo). Tijdens het onderzoek wordt bijgehouden of de deelnemers ziekteverschijnselen (zoals keelpijn, hoesten en koorts) krijgen. Na drie maanden wordt bij iedereen een bloedtest gedaan om vast te stellen wie een corona-infectie heeft doorgemaakt.

Het onderzoek heeft twee doelen. Allereerst om te zien of gezondheidswerkers die melatonine krijgen en tijdens het onderzoek een corona-infectie oplopen, daar minder ziek van worden dan mensen die het placebo slikken. Het tweede doel is vast te stellen of mensen die besmet raken en melatonine slikken, misschien zo weinig ziekteverschijnselen ontwikkelen dat het niet eens opvalt dat ze een corona-infectie doormaken. Dat komt pas aan het licht als in de bloedtest die na drie maanden wordt afgenomen, antistoffen tegen het coronavirus worden aangetroffen.

Dat melatonine bij een corona-infectie mogelijk effectief is, heeft verschillende redenen. Allereerst is melatonine een bekende ontstekingsremmer en antioxidant. Het is werkzaam bij door virussen veroorzaakte acute longbeschadiging (ALI = acute lung injury) en het acute respiratory distress syndroom (ARDS). Dit zijn de complicaties die leiden tot langdurige opnames op de IC vanwege de noodzakelijke beademing. Het zijn ook de belangrijkste oorzaken van overlijden aan een corona-infectie. Daarnaast verlicht melatonine de slaapproblemen die zich tijdens de corona-infectie voordoen. Voldoende slaap is van groot belang bij de genezing van iedere infectieziekte, ongeacht de oorzaak ervan.

Sinds het begin van de uitbraak van de corona epidemie is er door diverse wetenschappers op gewezen dat melatonine eigenschappen bezit waardoor het bij de behandeling van corona ingezet zou kunnen worden. Want het gunstige effect bij de behandeling van diverse andere virusziekten is inmiddels al lang bekend. De exacte werking bij afremmen van het ziekteproces is vrij complex. Bij een virusinfectie wordt ons immuunsysteem geactiveerd. Dat is een nuttige reactie van het menselijk lichaam om het virus te bestrijden. Het coronavirus veroorzaakt echter zo’n heftige reactie van het immuunsysteem, dat het NLRP3-inflammasoom wordt geactiveerd. Daardoor worden overmatig veel cytokinen (afweerstoffen) geproduceerd. Deze extreme reactie kan leiden tot de uitstoot van zoveel cytokinen (cytokinenstorm) dat niet alleen het coronavirus wordt aangevallen, maar ook eigen longweefselcellen. Melatonine remt het NLRP3-inflammasoom af en draagt er daardoor toe bij dat het immuunsysteem minder snel ontregeld raakt bij ernstige virusinfecties. Uit dierproeven blijkt bovendien dat melatonine het longweefsel beschermt tegen de schade van het ontstekingsproces en het zuurstoftekort dat daarmee gepaard gaat. Reden genoeg om melatonine ook bij mensen met een corona infectie in te zetten.

Bronnen

García IG, Rodriguez-Rubio M, Mariblanca AR, et al. A randomized multicenter clinical trial to evaluate the efficacy of melatonin in the prophylaxis of SARS-CoV-2 infection in high-risk contacts (MeCOVID Trial): A structured summary of a study protocol for a randomised controlled trial. Trials. 2020;21(1):466. Published 2020 Jun 3

Shneider A, Kudriavtsev A, Vakhrusheva A. Can melatonin reduce the severity of COVID-19 pandemic? Published online ahead of print, 2020 Apr 29. Int Rev Immunol. 2020;1‐10

Zhang R, Wang X, Ni L, et al. COVID-19: Melatonin as a potential adjuvant treatment. Published online ahead of print, 2020 Mar 23. Life Sci. 2020;117583

Melatonine en vitamine D: een goede combi bij corona-infectie

Verscheidene specialisten wijzen melatonine inmiddels aan als middel waarmee de ernst van een corona-infectie kan worden beperkt. Sinds enkele weken wordt ook vitamine D genoemd om dat doel te dienen. Melatonine en vitamine D staan bekend om hun werking als anti-oxidant. Uiteraard zijn er nu speculaties over een combinatiebehandeling van melatonine en vitamine D, omdat deze middelen elkaars werking kunnen versterken. Theoretisch zijn hiervoor weliswaar argumenten aan te voeren, maar er zijn echter nog geen resultaten van deze combinatiebehandeling gepubliceerd. Tot nu toe is overigens geen enkel grootschalig onderzoek met welk mogelijk Covid 19-geneesmiddel dan ook gepubliceerd. Het duurt namelijk zeker zeker zes maanden, maar meestal langer, voordat een publicatie verschijnt.

Welke argumenten zijn er voor het toepassen van melatonine en van vitamine D? En heeft de combinatie van beide middelen dan inderdaad voordelen?

Al vrij snel nadat de ernst van een corona-infectie duidelijk werd, kwam melatonine als potentieel middel bij de behandeling van de aandoening in beeld. De rol van melatonine in het afremmen van het ziekteproces is vrij complex. Bij een virusinfectie wordt ons immuunsysteem geactiveerd. Dat is een nuttige reactie van het menselijk lichaam om het virus te bestrijden. Het coronavirus veroorzaakt echter zo’n heftige reactie van het immuunsysteem, dat het NLRP3-inflammasoom wordt geactiveerd. Daardoor worden overmatig veel cytokinen (afweerstoffen) geproduceerd. Deze extreme reactie kan leiden tot de uitstoot van zoveel cytokinen (cytokinenstorm) dat niet alleen het coronavirus wordt aangevallen, maar ook eigen longweefselcellen. Melatonine remt het NLRP3-inflammasoom af en draagt er daardoor toe bij dat het immuunsysteem minder snel ontregeld raakt bij ernstige virusinfecties. Uit dierproeven blijkt bovendien dat melatonine het longweefsel beschermt tegen de schade van het ontstekingsproces en het zuurstoftekort dat daarmee gepaard gaat. In de VS loopt er inmiddels een groot dubbelblindonderzoek naar het effect van melatonine bij mensen die in de gezondheidszorg werken.

Vitamine D is van belang voor een goede werking van het immuunsysteem. De werking van vitamine D op ontstekingen in de longen is gedeeltelijk vergelijkbaar met melatonine. Het remt ook de aanmaak van cytokinen. Bij dierproeven blijkt dat vitamine D net als melatonine de schade van een ontsteking in de longen beperkt.

Zowel vitamine D als melatonine is lichaamseigen. Melatonine wordt ’s nachts aangemaakt en regelt behalve het slaap-waakritme ook het dag-nachtritme van diverse stofwisselingsprocessen. Voorts is het betrokken bij het immuunsysteem. Vitamine D wordt in de huid gemaakt onder invloed van zonlicht. In de winter zijn de hoeveelheden melatonine en vitamine D in ons lichaam lager dan in de zomer. Mogelijk komen virusinfectie mede daardoor minder voor in de zomer dan in de winter. Verder is het van belang dat de aanmaak van melatonine afneemt naarmate de leeftijd stijgt. Ook zijn ouderen over het algemeen minder vaak buiten dan jongeren.

Beschermende maatregelen als de anderhalve meter-regel en vaak handenwassen, zijn voor iedereen van belang. Je zorgt al voor genoeg vitamine D als je dagelijks een kwartiertje de zon op je gezicht en handen laat schijnen. Lukt dat niet, neem dan iedere dag tablet vitamine D van 10 microgram. Dat is voldoende.

Voor melatonine ligt het echter ingewikkelder. Hiervoor is geen standaardadvies te geven. Ongeveer 10 procent van de mensen maakt te weinig melatonine aan. Of je te weinig melatonine aanmaakt, weet je niet van jezelf. Want als je te weinig melatonine aanmaakt betekent dat niet per definitie dat je slecht slaapt. Andersom is het niet zo dat iedereen die slecht slaapt te weinig melatonine aanmaakt. Je kunt daarom het beste je melatoninespiegel laten meten, voordat je begint met het slikken van melatonine. Via deze website kun je dit aanvragen. Samen met de uitslag krijg je dan ook een persoonlijk advies.

Bronnen

Martín Giménez VM, Inserra F, Tajer CD, et al. Lungs as target of COVID-19 infection: Protective common molecular mechanisms of vitamin D and melatonin as a new potential synergistic treatment [published online ahead of print, 2020 May 15]. Life Sci. 2020;254:117808

Shneider A, Kudriavtsev A, Vakhrusheva A. Can melatonin reduce the severity of COVID-19 pandemic? Published online ahead of print, 2020 Apr 29. Int Rev Immunol. 2020;1‐10

Zhang R, Wang X, Ni L, et al. COVID-19: Melatonin as a potential adjuvant treatment. Published online ahead of print, 2020 Mar 23. Life Sci. 2020;117583

Zhou Y, Hou Y, Shen J, Huang Y, Martin W, Cheng F. Network-based drug repurposing for novel coronavirus 2019-nCoV/SARS-CoV-2. Cell Discov. 2020 Mar 16;6:14. doi: 10.1038/s41421-020-0153-3. eCollection 2020

Melatonine bij slaapproblemen door corona-infectie

Volgens Italiaanse coronaspecialisten is melatonine de eerste keus als slaapmiddel bij een corona-infectie. Melatonine herstelt het verstoorde slaap-waakritme en heeft een direct gunstig effect op de bestrijding van het coronavirus. Melatonine werkt daarbij als ontstekingsremmer en antioxidant. Het is bovendien werkzaam tegen de door het coronavirus veroorzaakte acute longbeschadiging (ALI = acute lung injury) en het acute respiratory distress-syndroom (ARDS). Dit zijn de complicaties die leiden tot langdurige opnames op de IC vanwege de noodzakelijke beademing. Beide longaandoeningen zijn de belangrijkste oorzaken van overlijden aan een corona-infectie. Melatonine verlicht de slaapproblemen die tijdens een corona-infectie optreden. Voldoende slaap is van groot belang bij de genezing van iedere infectieziekte, ongeacht de oorzaak ervan.

Naarmate je ouder wordt, neemt de melatonineproductie af. De nachtelijke melatoninespiegel is bij iemand van boven de zestig meer dan de helft lager dan toen hij twintig was. De melatoninespiegel van mensen met overgewicht, diabetes en hart- en vaatziekten is vaak nog lager. Dat de ziekte bij kinderen zo mild verloopt, komt wellicht mede doordat kinderen tot in de puberteit juist twee- tot driemaal zoveel melatonine aanmaken als jongvolwassenen.

De roep om het effect van melatonine bij de behandeling van corona te onderzoeken wordt steeds luider. Het onderzoek zou zich moeten toespitsen op de vraag of coronapatiënten met een ernstig ziektebeloop lagere melatoninespiegels hebben dan coronapatiënten met een mild beloop.

Nu de lock-downmaatregelen worden versoepeld, neemt het risico op besmetting met het coronavirus toe. Het is aannemelijk dat mensen met een lage melatoninespiegel na een besmetting meer risico lopen op een ernstiger verloop van de corona-infectie dan mensen met een hoge melatoninespiegel. Bij een lage melatoninespiegel is het raadzaam om preventief melatonine te gebruiken. Of iemand een lage of hoge melatoninespiegel heeft, is zonder meting niet te voorspellen. Mensen met een lage melatoninespiegel zijn namelijk niet altijd slechte slapers. En andersom hebben goede slapers niet per se een hoge melatoninespiegel. De enige voorspellende waarde is de mate van gevoeligheid voor koffie. Mensen die slecht slapen als ze ’s avonds koffie drinken hebben meestal een lage melatoninespiegel.

Een meting van de melatoninespiegel kunje via deze website aanvragen. Samen met de uitslag daarvan ontvang je een advies over eventueel melatoninegebruik.

Bronnen

Zambrelli E, Canevini M, Gambini O, D’Agostino A. Delirium and sleep disturbances in COVID-19: a possible role for melatonin in hospitalized patients? Published online ahead of print, 2020 Apr 17. Sleep Med. 2020;70:111

Shneider A, Kudriavtsev A, Vakhrusheva A. Can melatonin reduce the severity of COVID-19 pandemic? Published online ahead of print, 2020 Apr 29. Int Rev Immunol. 2020;1‐10

Zhang R, Wang X, Ni L, et al. COVID-19: Melatonin as a potential adjuvant treatment. Published online ahead of print, 2020 Mar 23. Life Sci. 2020;117583

Zhou Y, Hou Y, Shen J, Huang Y, Martin W, Cheng F. Network-based drug repurposing for novel coronavirus 2019-nCoV/SARS-CoV-2. Cell Discov. 2020 Mar 16;6:14. doi: 10.1038/s41421-020-0153-3. eCollection 2020

Nieuwe publicatie over rol van melatonine bij corona-infectie

Opnieuw een wetenschappelijke publicatie over de toepassing van melatonine bij de behandeling van een corona-infectie. Drie medisch specialisten uit de VS, Israël en Rusland noemen meerdere redenen waarom melatonine bij coronapatiënten juist al in de beginfase van de ziekte gegeven moet worden om het risico op een ernstig verloop zo klein mogelijk te maken. Daardoor zouden er minder mensen met corona op de IC hoeven te belanden. Al eerder wezen Chinese corona-artsen op het toevoegen van melatonine aan de behandeling van coronapatiënten.

Dat melatonine gegeven moet worden heeft verschillende redenen. Allereerst is melatonine een bekende ontstekingsremmer en antioxidant. Het is werkzaam bij door virussen veroorzaakte acute longbeschadiging (ALI = acute lung injury) en het acute respiratory distress syndroom (ARDS). Dit zijn juist de complicaties die leiden tot langdurige opnames op de IC vanwege de noodzakelijke beademing. Het zijn ook de belangrijkste oorzaken van overlijden aan een corona-infectie. Daarnaast helpt melatonine bij verlichten van de slaapproblemen die tijdens de corona-infectie voorkomen. Voldoende slaap is van groot belang bij de genezing van iedere infectieziekte, ongeacht de oorzaak ervan.

Naarmate je ouder wordt neemt de melatonineproductie af. Boven de leeftijd van zestig jaar is de nachtelijke melatoninespiegel met meer dan de helft gedaald ten opzichte van twintigjarigen. Bij mensen met overgewicht, diabetes en hart- en vaatziekten is de melatoninespiegel vaak nog lager. Dat de ziekte bij kinderen zo mild verloopt, komt wellicht mede doordat kinderen tot in de puberteit juist twee- tot driemaal zoveel melatonine aanmaken dan jongvolwassenen.

Van meerdere kanten wordt nu geadviseerd om het effect van melatonine bij de behandeling van corona te onderzoeken. Nu is de kans hiervoor volop aanwezig. Ziekenhuizen liggen vol met coronapatiënten. Geef in een aantal ziekenhuizen coronapatiënten naast de reguliere behandeling ’s avonds 3 mg melatonine. Vergelijk na twee weken of er in deze ziekenhuizen minder coronapatiënten alsnog naar de IC moeten of komen te overlijden dan in de andere ziekenhuizen. Daarnaast kan onderzocht worden of coronapatiënten met een ernstig beloop lagere melatoninespiegels hebben dan coronapatiënten met een mild beloop.

Bronnen

Shneider A, Kudriavtsev A, Vakhrusheva A. Can melatonin reduce the severity of COVID-19 pandemic? [published online ahead of print, 2020 Apr 29]. Int Rev Immunol. 2020;1‐10. doi:10.1080/08830185.2020.1756284

Zhang R, Wang X, Ni L, et al. COVID-19: Melatonin as a potential adjuvant treatment [published online ahead of print, 2020 Mar 23]. Life Sci. 2020;117583. doi:10.1016/j.lfs.2020.117583

Zhou Y, Hou Y, Shen J, Huang Y, Martin W, Cheng F. Network-based drug repurposing for novel coronavirus 2019-nCoV/SARS-CoV-2. Cell Discov. 2020 Mar 16;6:14. doi: 10.1038/s41421-020-0153-3. eCollection 2020

Hardeland R. Aging, Melatonin, and the Pro- and Anti-Inflammatory Networks. Int J Mol Sci. 2019;20(5):1223. Published 2019 Mar 11. doi:10.3390/ijms20051223

Melatonine als aanvulling op behandeling corona-infectie

Melatonine zou toegevoegd moeten worden aan de behandeling van mensen met een corona-infectie om het ontstaan van longcomplicaties te voorkomen. Daardoor zouden er minder mensen met corona op de IC hoeven te belanden. Dit stellen Chinese corona-artsen (Rui Zhang en collega’s) in de voorpublicatie in Life Sciences, een gerenommeerd internationaal medisch weekblad dat rapporten publiceert over onderzoek in biomedische gebieden.

Dokter Zang en collega’s adviseren melatonine op basis van hun ervaringen met de behandeling van corona-infecties en vanuit de kennis over de werking van melatonine. Zij stellen dat melatonine als bekende ontstekingsremmer en antioxidant, werkzaam is bij door virussen veroorzaakte acute longbeschadiging (ALI = acute lung injury) en het acute respiratory distress syndrome (ARDS). Deze complicaties leiden tot langdurige opnames op de IC vanwege de noodzakelijke beademing en ze zijn de belangrijkste oorzaak van overlijden aan een corona-infectie.

Melatonine is overigens niet alleen belangrijk vanwege het verkleinen van de kans op de ernstige longaandoeningen ALI en ARDS. Het helpt ook bij het verlichten van slaapproblemen die tijdens de corona-infectie kunnen optreden. Voldoende slaap is van groot belang bij de genezing van iedere infectieziekte, ongeacht de oorzaak ervan.

Opmerkelijk is dat in Nederland een relatie met melatonine(tekort) nog steeds niet wordt genoemd, maar Chinese corona-artsen dit dus wel doen. Terwijl al langer bekend is dat er een verband is tussen alle risicofactoren voor een ernstiger beloop van de corona-infectie en een te lage melatoninespiegel. Melatonine speelt namelijk een belangrijke rol bij het goed functioneren van het immuunsysteem. Naarmate de leeftijd stijgt neemt de nachtelijke aanmaak van melatonine langzaam af. Zestigjarigen maken nog maar de helft aan van de hoeveelheid melatonine die twintigjarigen aanmaken. Dat de ziekte bij kinderen zo mild verloopt, komt wellicht mede doordat kinderen tot in de puberteit twee- tot driemaal zoveel melatonine aanmaken dan jongvolwassenen. Dat een corona-infectie bij mensen met overgewicht ernstiger verloopt, heeft ook met melatonine te maken.

Het is dus hoog tijd om het effect van melatonine bij de behandeling van corona te onderzoeken. En nu is de kans hiervoor volop aanwezig. Ziekenhuizen liggen vol coronapatiënten. Geef in een aantal ziekenhuizen coronapatiënten naast de reguliere behandeling ’s avonds 3 mg melatonine. Vergelijk na twee weken of er in deze ziekenhuizen minder coronapatiënten alsnog naar de IC moeten of komen te overlijden dan in de andere ziekenhuizen. Daarnaast kan onderzocht worden of coronapatiënden met een ernstig beloop lagere melatoninespiegels hebben dan coronapatiënten met een mild beloop. En let wel: een maand behandelen met melatonine kost ongeveer € 15,00. Wat kost een IC-bed? Wat kost een mensenleven?

Bronnen

Zhang R, Wang X, Ni L, et al. COVID-19: Melatonin as a potential adjuvant treatment [published online ahead of print, 2020 Mar 23]. Life Sci. 2020;117583. doi:10.1016/j.lfs.2020.117583

Zhou Y, Hou Y, Shen J, Huang Y, Martin W, Cheng F. Network-based drug repurposing for novel coronavirus 2019-nCoV/SARS-CoV-2. Cell Discov. 2020 Mar 16;6:14. doi: 10.1038/s41421-020-0153-3. eCollection 2020

Hardeland R. Aging, Melatonin, and the Pro- and Anti-Inflammatory Networks. Int J Mol Sci. 2019;20(5):1223. Published 2019 Mar 11. doi:10.3390/ijms20051223

Imenshahidi M, Karimi G, Hosseinzadeh H. Effects of melatonin on cardiovascular risk factors and metabolic syndrome: a comprehensive review. Naunyn Schmiedebergs Arch Pharmacol. 2020;393(4):521–536. doi:10.1007/s00210-020-01822-4

Coronapatiënten met overgewicht en melatonine

Dat meer mensen met overgewicht door een coronainfectie op de IC belanden heeft te maken met een tekort aan melatonine.

Tweederde van de coronapatiënten op de intensive care heeft overgewicht. Dit vertelde Diederik Gommers, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care (NVIC), in het tv-programma Jinek. Ook andere IC-artsen hebben de ervaring dat veel patiënten die met coronaverschijnselen op de IC belanden, fors overgewicht hebben. Een verklaring hiervoor zou kunnen zijn dat mensen met overgewicht vaker dan gemiddeld suikerziekte, hoge bloeddruk en/of hart- en vaatzieken hebben. Dat zou ze kwetsbaarder maken voor virusaandoeningen, aldus IC-artsen.

Opmerkelijk is dat in Nederland een relatie met melatoninetekort nog steeds niet wordt genoemd, terwijl Chinese corona-artsen dit wel doen. Tussen alle risicofactoren voor een ernstig beloop van de corona-infectie ligt een verbinding met lage melatoninespiegels. Melatonine speelt namelijk een zeer belangrijke rol bij het goed functioneren van het eigen immuunsysteem. Naarmate de leeftijd stijgt neemt de nachtelijke aanmaak van melatonine langzaam af. Zestigjarigen maken nog maar de helft aan van de hoeveelheid melatonine die twintigjarigen aanmaken. Dat ze ziekte bij kinderen zo mild verloopt, komt wellicht mede doordat kinderen tot in de puberteit twee- tot driemaal zoveel melatonine aanmaken dan jongvolwassenen.

Dat lage melatoninespiegels te maken kunnen hebben met een groter risico op ernstig verloop van een corona-infectie wil niet per se zeggen dat het behandelen van coronapatiënten met melatonine noodzakelijk is. Dat zal eerst dubbelblind onderzocht moeten worden. Over een eventueel gunstig effect van melatonine op een coronavirusinfectie is nog geen ervaring opgebouwd. Dat is logisch, want dit virus is nieuw. De meeste ervaring met het behandelen van corona-infecties is opgedaan in China. Op basis van hun ervaringen noemen dokter Zhou en collega’s in het maartnummer van het medisch tijdschrift Cell Discovery van Nature melatonine een potentieel bruikbaar geneesmiddel. Mede door de anti-oxidantwerking en door het afremmen van de ontstekingsreactie kan melatonine de overlevingskansen vergroten waardoor het eigen immuunsysteem meer tijd krijgt het virus te overwinnen.

Dit lijkt een simpele verklaring. Uitleggen hoe melatonine dat doet, is echter vrij ingewikkeld. Bij een virusinfectie wordt het immuunsysteem geactiveerd. Dat is een nuttige reactie van het lichaam om het virus te bestrijden. Het coronavirus veroorzaakt echter zo’n heftige reactie van het immuunsysteem, dat het NLRP3-inflammasoom wordt geactiveerd en overmatig veel cytokinen (afweerstoffen) worden geproduceerd. Deze extreme reactie kan leiden tot de uitstoot van zoveel cytokinen dat niet alleen het virus wordt aangevallen, maar ook eigen weefselcellen. Melatonine remt het NLRP3-inflammasoom af en draagt er daardoor toe bij dat het immuunsysteem minder snel ontregeld raakt bij ernstige virusinfecties.

Oudere mensen met een aantal specifieke bijkomende ziekten lopen een extra hoog risico een corona-infectie met een ernstiger beloop te krijgen. Dat is op zich niet vreemd. Maar heeft dat ook iets te maken met melatonine? Bij mensen met lage melatoninespiegels zie je vaker medische problemen, zoals hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten, nierziekten en diabetes. Ook bij mensen met ouderdomsziekten, zoals alzheimer en parkinson zie je vaker lage melatoninespiegels. Daling van de melatoninespiegel is een onderdeel van het ouder worden. Mensen bij wie de melatoninespiegel sneller daalt, lopen mede daardoor een grotere kans op het krijgen van ouderdomsziekten. Omgekeerd hebben mensen met ouderdomsziekten lagere melatoninespiegels dan leeftijdgenoten zonder deze aandoeningen. Dit kan verklaren waarom ouderen, met name degenen die bijkomende aandoeningen hebben, bij een corona-infectie meer risico lopen op een ernstig verloop.

Mannen lijken kwetsbaarder te zijn voor een corona-infectie dan vrouwen. Meer dan 60 procent van de in het ziekenhuis opgenomen patiënten is man, terwijl mannen even vaak een corona-infectie oplopen als vrouwen. Ook overlijden er meer mannen aan een corona-infectie dan vrouwen. Ook dit kan wijzen op een verband met melatonine. Mannen hebben namelijk lagere melatoninespiegels dan vrouwen.

Veel mensen met een corona-infectie hebben ernstige slaapproblemen. Ook dat kan het gevolg zijn van lage melatoninespiegels. Er is nu geen tijd om uitgebreid onderzoek te doen naar het nut van het gebruik van melatonine bij de preventie of behandeling van een corona-infectie. Het is daarom raadzaam om ’s avonds melatonine te gaan gebruiken. Een dosis van 1 mg lijkt voldoende. Zie voor de gebruiksaanwijzing de melatoninebijsluiter. Tijdens een corona-infectie kan het zinvol zijn om een hogere dosis melatonine te gebruiken, bijvoorbeeld 3 mg.

De vraag is of een extra hoge dosis melatonine nog wel veilig is. Voor de meeste mensen geldt dat een hoge dosis melatonine geen enkel probleem zal geven, omdat melatonine in het lichaam erg snel wordt afgebroken. Binnen twee uur na inname is de helft van de ingenomen dosis verdwenen. De volgende ochtend is de ingenomen dosis zelfs geheel verdwenen. Maar voor één op de tien mensen gaat dit niet op. Bij ongeveer 10 procent van de mensen is het enzym dat melatonine moet afbreken (het CYP1A2-enzym) onvoldoende actief. Zij zijn een CYP1A2 slow metaboliser. Bij hen is de volgende morgen een deel van de ’s avonds ingenomen dosis nog aanwezig. Dit zal niet meteen tot problemen leiden, maar na enkele weken stapelt de melatonine zich op en is de melatoninespiegel de hele dag en nacht hoog. Het gevolg hiervan is dat het slaap-waakcentrum ontregeld raakt en ernstige slaapproblemen kunnen ontstaan.

Of iemand melatonine wel of niet traag afbreekt kan niet alleen met een specifieke test worden vastgesteld. Met een redelijke mate van zekerheid kan het ook voorspeld worden aan de hand van de manier waarop iemand reageert op het drinken van koffie. Cafeïne wordt namelijk op dezelfde manier afgebroken door het CYP1A2-enzym als melatonine. Als iemand slecht tegen koffie kan is de kans groot dat hij een te traag werkend CYP1A2-enzym heeft. Je ziet dan bijvoorbeeld dat iemand ’s avonds geen koffie drinkt omdat hij anders moeite heeft om in slaap te vallen. Of iemand wordt bijvoorbeeld snel hyper of trillerig na het drinken van koffie. Mensen die een te traag werkend CYP1A2-enzym hebben moeten dus altijd een lagere dosis melatonine gebruiken (0,3 mg of minder). Tijdens een corona-infectie mag dit hoger zijn, maar liever niet langer dan een of twee weken.

Bronnen

Zhou Y, Hou Y, Shen J, Huang Y, Martin W, Cheng F. Network-based drug repurposing for novel coronavirus 2019-nCoV/SARS-CoV-2. Cell Discov. 2020 Mar 16;6:14. doi: 10.1038/s41421-020-0153-3. eCollection 2020

Hardeland R. Aging, Melatonin, and the Pro- and Anti-Inflammatory Networks. Int J Mol Sci. 2019;20(5):1223. Published 2019 Mar 11. doi:10.3390/ijms20051223

Imenshahidi M, Karimi G, Hosseinzadeh H. Effects of melatonin on cardiovascular risk factors and metabolic syndrome: a comprehensive review. Naunyn Schmiedebergs Arch Pharmacol. 2020;393(4):521–536. doi:10.1007/s00210-020-01822-4.

Melatonine remt ernst van coronavirusinfectie

Er zijn duidelijke aanwijzingen dat melatonine bescherming biedt tegen een ernstiger verloop van een coronavirusinfectie, doordat melatonine het eigen immuunsysteem versterkt. Dit geldt vooral voor ouderen. Zij lopen immers een groter risico bij een coronavirusinfectie. Bij hen heeft de ziekte, en met name de longontsteking, een ernstiger beloop. Dit kan komen doordat de nachtelijke melatoninespiegel daalt naarmate de leeftijd stijgt. Dit lijkt een simpele verklaring. Uitleggen hoe melatonine dat doet is echter vrij ingewikkeld.

Over een eventueel gunstig effect van melatonine op een coronavirusinfectie is nog geen ervaring opgebouwd. Dat is logisch, want dit virus is nieuw. De meeste ervaring met het behandelen van corona-infecties is opgedaan in China. Op basis van hun ervaringen noemen dokter Zhou en collega’s in het maartnummer van het medisch tijdschrift Cell Discovery van Nature melatonine een potentieel bruikbaar geneesmiddel. Mede door de anti-oxidantwerking en door het afremmen van de ontstekingsreactie, kan melatonine de overlevingskansen vergroten waardoor het eigen immuunsysteem meer tijd krijgt het virus te overwinnen.

Bij een virusinfectie wordt het immuunsysteem geactiveerd. Dat is een nuttige reactie van het lichaam om het virus te bestrijden. Het coronavirus veroorzaakt echter een dermate zo’n heftige reactie van het immuunsysteem dat  het NLRP3-inflammasoom wordt geactiveerd en overmatig veel cytokinen (afweerstoffen) worden geproduceerd. Deze extreme reactie kan leiden tot de uitstoot van zoveel cytokinen, dat behalve het virus ook eigen weefselcellen worden aangevallen. Melatonine remt het NLRP3-inflammasoom af en draagt er daardoor toe bij dat het immuunsysteem minder snel ontregeld raakt bij ernstige virusinfecties.

Oudere mensen met een aantal specifieke bijkomende ziekten lopen een extra hoog risico een corona-infectie met een ernstig beloop te krijgen. Dat is op zich niet vreemd. Maar heeft dat ook iets te maken met melatonine? Mensen met lage melatoninespiegels hebben vaker medische problemen, zoals hoge bloeddruk, diabetes, hart-, vaat en nierziekten. Ook bij mensen met ouderdomsziekten, zoals alzheimer en parkinson zie je vaker lage melatoninespiegels. Daling van de melatoninespiegel hoort bij het ouder worden. Mensen bij wie de melatoninespiegel sneller daalt, lopen mede daardoor een grotere kans op ouderdomsziekten. Omgekeerd hebben mensen met ouderdomsziekten lagere melatoninespiegels dan gezonde leeftijdgenoten. Dit kan verklaren waarom ouderen met bijkomende aandoeningen bij een corona-infectie meer risico op een ernstiger verloop hebben.

Mannen lijken kwetsbaarder te zijn voor een corona-infectie dan vrouwen. Meer dan 60 procent van de in het ziekenhuis opgenomen patiënten is man, terwijl mannen even vaak een corona-infectie oplopen als vrouwen. Ook overlijden er meer mannen aan een corona-infectie dan vrouwen. Ook dit kan wijzen op een verband met melatonine. Mannen hebben namelijk lagere melatoninespiegels dan vrouwen.

Veel mensen met een corona-infectie hebben ernstige slaapproblemen. Ook dat kan het gevolg zijn van lage melatoninespiegels. Er is nu geen tijd om uitgebreid onderzoek te doen naar het nut van het gebruik van melatonine bij de preventie of behandeling van een corona-infectie. Het is daaom raadzaam om ’s avonds melatonine te gaan gebruiken. Een dosis van 1 mg lijkt voldoende. Zie voor de gebruiksaanwijzing de melatoninebijsluiter.

Bronnen

Zhou Y, Hou Y, Shen J, Huang Y, Martin W, Cheng F. Network-based drug repurposing for novel coronavirus 2019-nCoV/SARS-CoV-2. Cell Discov. 2020 Mar 16;6:14. doi: 10.1038/s41421-020-0153-3. eCollection 2020

Hardeland R. Aging, Melatonin, and the Pro- and Anti-Inflammatory Networks. Int J Mol Sci. 2019;20(5):1223. Published 2019 Mar 11. doi:10.3390/ijms20051223